توربین دندانپزشکی

سرتوربین دندانپزشکی: ارائه راهکارهای نوین برای درمان دندان با دقت بالا

سرتوربین دندانپزشکی برای دندانپزشک مانند پیچ‌گوشتی برای نجار یا چوب گلف برای بازیکن گلف است. انجام هر عملی بدون این ابزار غیرممکن است و در واقع، ابزار ضروری برای تقریبا تمام درمان‌های دندانپزشکی محسوب می‌شود. به‌همین دلیل لازم است عملکرد، کاربردها و ویژگی‌های آن را بشناسید تا بتوانید مدلی با کیفیت بالا انتخاب کنید. سرتوربین‌های پرسرعت یا مته‌های دندانی از نظر مکانیسم با یکدیگر متفاوت هستند، اما وجه مشترک آن‌ها این است که برای موثر بودن به سرعت بالایی نیاز دارند. در این مقاله قصد داریم به توضیحات مفصلی درباره سرتوربین‌ها، نحوه کار آن‌ها، نگهداری، روش انتخاب و خرید و نکات دیگری در این رابطه بپردازیم. با ما همراه باشید.

سرتوربین دندانپزشکی چیست؟

سرتوربین دندانپزشکی یک دستگاه الکترونیکی با قابلیت چرخشی است که با کمک هوای فشرده از طریق شیلنگ یونیت و با کمک سیستم کوپلینگ به حرکت درمی‌آید. سرتوربین‌ها در انواع مختلفی از جمله پوش باتن، آچاری و آچاری – فشاری موجود هستند که هرکدام کاربردهای خاص خود را دارند. به‌طورکلی، این ابزار باعث بهبود کارایی و دقت در درمان دندان می‌شود. سرتوربین‌های پرسرعت برای برش دادن و سوراخ کردن دندان‌ها استفاده می‌شوند. چرخش پروانه در این ابزارها با کمک هوای فشرده برای برش بی‌عیب و نقص سطح دندان انجام می‌شود. توربین هوا یک دستگاه ساینده دندان است که با سرعت بالا می‌چرخد و از هوای فشرده به‌عنوان نیروی محرکه استفاده می‌کند. این دستگاه با اندازه کوچک، وزن سبک و سایش بدون درد (به‌دلیل چرخش با سرعت بالا) یک ابزار همه‌کاره محسوب می‌شود اما بااین‌وجود، گشتاور پایین و صدای زیادی دارد.

آگاهی از تفاوت بین سرعت برش و سرعت چرخش در این ابزار بسیار مهم است. سرتوربین پرسرعت می‌تواند در هر نقطه از 2 lakh rpm تا 8 lakh rpm بچرخد، اما قدرت برش واقعی آن معمولا 30٪ کمتر ازقدرت اسمی است. این چرخش آهسته‌تر را سرعت آزاد یا سرعت فعال می‌نامند چون بدون انجام برش، فشار وارد می‌کند تا کارهای دقیقی مانند سوراخ کردن یا بریدن لبه‌ها را انجام دهد و از خطرات بالقوه‌ مانند شکستن دندان در حین درمان جلوگیری کند. یک تفاوت اساسی بین چرخش فرز معمولی میکروموتور و چرخش فرز با سرعت بالا این است که در سرتوربین‌های سرعت بالا، فرزها به چرخش خود ادامه می‌دهند حتی پس از این‌که دندانپزشک پای خود را از روی پدال بردارد.

سرتوربین دندان از چه قطعاتی تشکیل شده است؟

مهم‌ترین قسمت سرتوربین دندانپزشکی، روتور است که تمام کارها را انجام می‌دهد. سایر قطعات استاندارد تشکیل‌دهنده آن، عبارتند از:

• اسپیندل: در مرکز توربین، محوری که می‌چرخد.
• سنبه: یک لوله توخالی که سوراخ در آن تعبیه شده است.
• پروانه: در وسط دوک قرار دارد. هوا را جذب می‌کند و باعث می‌شود توربین بچرخد.
• بلبرینگ: به سرعت چرخش توربین و راحتی فرایند تراش دندان کمک می‌کند.
• یاتاقان عقب: با کاهش اصطکاک به چرخش دوک کمک می‌کند.
• اورینگ: لرزش را کاهش می‌دهد.
• واشر موج: فقط در هندپیس‌های دارای سیستم خودکار برای ایجاد کشش جانبی استفاده می‌شود.
• اسلینگر: برای محافظت از یاتاقان در برابر گرد و غبار و آلودگی استفاده می‌شود.

کاربرد سرتوربین دندانپزشکی

سرتوربین پرسرعت، یک ابزار عالی برای انواع درمان‌های دندانپزشکی است که می‌توان از آن برای از بین بردن پوسیدگی، تهیه طرح روکش و شیارهای ترمیم دندان جدید، جلا دادن ترمیم‌های قدیمی یا معیوب استفاده کرد. انواع دیگر سرتوربین دندانپزشکی شامل ابزارهای اولتراسونیک و لیزری است. ابزارهای اولتراسونیک امواج صوتی را با فرکانس‌های بالا منتشر می‌کنند تا بافت‌های آلی مانند استخوان را بدون سوراخ کردن، تجزیه کنند. تجهیزات لیزری پلاک را از دندان‌ها با کمترین آسیب حرارتی حذف می‌کنند. توربین‌های هوامحور هم ممکن است به‌عنوان سندبلستر شناخته شوند، چون ذرات را در برابر بافت‌های نرم منفجر می‌کنند و باعث آسیب به آن‌ها می‌شوند.

برای تشخیص این‌که کدام سرتوربین برای شما مناسب است باید به نکات زیر توجه کنید:

• قدرت گشتاور سرتوربین، نشان‌دهنده مدت زمانی است که برای برداشتن مقدار مشخصی از مواد دندان با این دستگاه نیاز است.
• تمرکز چرخش، دقت ابزار را مشخص می‌کند.
• میزان صدای سرتوربین در حین کار برای راحتی بیمار و شنوایی پزشک مهم است.
• هزینه تعمیر توربین اغلب تا پس از انقضای گارانتی و پس از آن هر 6 ماه یک‌بار انجام می‌شود، بنابراین در تصمیم‌گیری برای خرید یا عدم خرید نباید از آن غافل شوید.
• مدت زمان گارانتی شرکت سازنده می‌تواند نشانه خوبی برای اطمینان تولیدکننده به محصول باشد و بر تصمیمات خرید شما تأثیر بگذارد چون نشان می‌دهد که سازنده تا چه اندازه درمورد ابزار خود مطمئن است.
• و سرانجام به‌عنوان یک دندانپزشک باید اطمینان حاصل کنید که خودتان و سایر کارکنان مطب از خطرات استفاده نادرست و نگهداری نادرست از سرتوربین‌ها اطلاع کافی دارید.

عملکرد سرتوربین دندان

سرتوربین دندانپزشکی با کمک هوای فشرده کار می‌کند. هوای فشرده از طریق لوله‌های داخل دستگاه که هوا را به سرنگ نیز می‌رسانند، به دستگاه می‌رسد. لوله‌ها به کمپرسوری متصل می‌شوند که هوا را تحت فشار حداقل 5 بار در مخزن نگه می‌دارد. سپس هوا به توربین می‌رسد، به پره‌ها برخورد می‌کند و باعث چرخش روتور می‌شود.

• سیستم خنک‌کننده: توربین‌های پرسرعت تا 400000 دور در دقیقه می‌توانند کار کنند و مینای دندان و مواد سخت شده مانند مواد پروتزهای ثابت را از بین ببرند. سرعت بسیار بالا و اصطکاک قابل توجه، تولید گرما می‌کند و نیاز به یک سیستم خنک‌کننده موثر دارد. ورود همزمان هوا و آب برای جلوگیری از آسیب به پالپ دندان ضروری است. بنابراین، لازم است نه تنها ناحیه مورد درمان، بلکه بدنه سرتوربین نیز خنک شود. امکان آبپاشی از سرتوربین، امکان خنک‌سازی کارآمد را فراهم می‌کند و باعث عملکرد بهینه ابزار می‌شود.
• سیستم تنظیم سرعت: فشار در مخزن بین 5 تا 8 بار است اما فشار عملکرد توربین دندان به 2 تا 3 بار می‌رسد. با تنظیم فشار عمل از طریق کنترل پدال، دندانپزشک به‌تدریج سرعت چرخش را کاهش یا افزایش می‌دهد.

نگهداری و تمیز کردن سرتوربین دندانپزشکی

روغن‌کاری منظم و استریل، 2 عملیات کلیدی مهم در نگهداری از سرتوربین دندانپزشکی هستند که باعث می‌شوند ابزار بتواند عملکرد ثابت و بهینه خود را در مدت زمانی طولانی تضمین کند. اما چه چیزی می‌تواند باعث خرابی توربین‌های دندانی شود؟ توربین‌ها مانند هر وسیله دیگری، برای همیشه دوام نمی‌آورند و ممکن است از خود بپرسید: «چه کاری می‌توانم انجام دهم تا توربین تا حد ممکن دوام بیاورد؟». پاسخ این است که مراقب قطعاتی باشید که بیشتر فرسوده می‌شوند و همیشه آن‌ها را در شرایط خوبی نگه دارید! شایع‌ترین عیوب توربین‌های دندانپزشکی، به دلایل زیر رخ می‌دهند:

روغن‌کاری نامنظم: سنبه همیشه باید قبل از استریل شدن، روغن‌کاری شود تا تمیز باشد و عملکرد صحیح آن حفظ شود. ذرات مواد می‌توانند سنبه را مسدود کنند و بر چسبندگی آن تأثیر بگذارند. روغن‌کاری یک کار مهم است که باید همیشه در کلینیک انجام شود. سازندگان توصیه می‌کنند که توربین (به‌ویژه خروجی توربین) باید تمیز شود چون با گذشت زمان، باقیمانده‌ها روی آن را مسدود و و عمر مفید توربین را کوتاه می‌کنند.

خنک کردن سریع هندپیس‌ها با آب سرد پس از استریل کردن: خنک شدن سریع می‌تواند باعث تغییر شکل برخی از قسمت‌های توربین و آلودگی ابزارهای از قبل استریل‌شده شود.

راه اندازی توربین بدون سوراخ: ممکن است به مکانیزم دوک یا چاک آسیب برساند.

بلبرینگ‌ها معمولا به‌دلیل موارد زیر خراب می‌شوند:

• قطعات
• فشار بیش از حد هوا
• دمای بسیار بالا در طول فرآیند استریلیزاسیون
• سایش ناشی از بارگذاری جانبی
• آب در مخزن ذخیره هوای کمپرسور
• استفاده از کاترهای خمیده یا کاتر نادرست نصب‌شده
• استفاده از بلبرینگ‌های بی‌کیفیت با منشا نامشخص
• بقایای جامد داخل سرتوربین به‌دلیل نگهداری نامناسب یا ناکافی

یاتاقان‌ها معمولا تحت ضمانت‌های سازنده قرار نمی‌گیرند، چون بخشی از توربین هستند که از لحظه استفاده در معرض ساییدگی هستند. بنابراین هر چه بیشتر روغن‌کاری شوند و نیروی کمتری در استفاده از آن‌ها وارد شود، ماندگاریشان بیشتر خواهد بود. بنابراین توصیه می‌شود توربین‌هایی با یاتاقان‌های سرامیکی خریداری کنید که مقاومت بیشتری دارند و کمتر گرم می‌شوند.

استفاده از فرز مناسب بسیار مهم است. یکی از رایج‌ترین اشتباهات در مورد توربین‌ دندانپزشکی، استفاده از فرزهای نامناسب است که کوچک‌تر یا بزرگ‌تر از قطر استاندارد (1.59 میلی‌متر) هستند. متأسفانه فرزهای نازک یا نرم‌ زیادی در بازار وجود دارد که بی‌کیفیت هستند و به‌دلیل قیمت پایین‌شان جذاب به‌نظر می‌رسند اما اگر فرزها خیلی نازک یا خیلی نرم باشند، به‌خوبی در چاک قرار نمی‌گیرند و در حدود 300000 دور در دقیقه یا بیشتر، دیر یا زود شروع به انحراف می‌کنند و در نهایت باعث آسیب به ابزار می‌شوند.

یکی دیگر از عوامل موثر بر عملکرد ابزار، مقاومت ضعیف نازل در برابر سایش است. دقت کنید که قسمت دماغه باید از کاربید یا فولاد سخت تشکیل شده باشد. بسیاری از سازندگان روتور برای هندپیس‌های دندانپزشکی چاک و کولت را در یک تکه کنار هم قرار می‌دهند چون این کار طراحی دوک را ساده می‌کند و هزینه ساخت را کاهش می‌دهد. اما فشاری که فرز در طول عمل متحمل می‌شود می‌تواند نازل را فرسوده کند و فضای بیشتری برای حرکت شعاعی سوراخ ایجاد کند و به این ترتیب، دندانپزشکان دیگر نمی‌توانند در هنگام کار با هندپیس خود به دقت بالا دست پیدا کنند.

نحوه انتخاب و خرید سرتوربین 

سرتوربین دندانپزشکی ابزار دقیقی است که برای اغلب درمان‌های دندانپزشکی استفاده می‌شود. بنابراین، در هنگام خرید آن باید عملکرد و قابلیت اطمینان آن را بررسی و ابزارهای باکیفیت را انتخاب کنید. از خرید مدل‌های ارزان قیمت توربین دندان بپرهیزید. هنگام انتخاب یک توربین دندانپزشکی، باید متغیرهای زیر را در نظر بگیرید تا بهترین مورد را متناسب با نیاز خود انتخاب کنید:

مدل در دست قرار گرفتن: با گذشت زمان در طول درمان، نگه داشتن ابزار در دست دشوارتر می‌شود و ممکن است در نهایت لیز بخورد و این‌جا است که ارگونومی نقش اساسی پیدا می‌کند و خرید یک ابزار مناسب باعث نتایج زیر می‌شود:

• صرفه‌جویی در مصرف انرژی فرد
• جلوگیری از بروز از خطرات برای دندانپزشک و بیمار
• ارتقای کیفیت درمان

اندازه سر: هرچه سر کوچک‌تر باشد، دید بهتری از ناحیه تحت درمان به دندانپزشک می‌دهد. مینی هد توربین بیشتر برای دندانپزشکی کودکان و بیماران خاص استفاده می‌شود. داشتن حداقل یک مینی هد در مطب دندانپزشکی ضرری ندارد.

گشتاور پیچشی: توانایی یک ابزار دوار برای ادامه چرخش با وجود مقاومت است. بنابراین، هرچه گشتاور بیشتر باشد، توانایی ادامه چرخش بیشتر است.

سر و صدا: علاوه بر این‌که صدای ناخوشایند برای سلامت شنوایی دندانپزشک، مضر است، باعث آزار بیمار نیز می‌شود.

ارتعاش: طبق گفته موسسه ملی ایمنی و بهداشت در محل کار ایالات متحده آمریکا، ارتعاشات مداوم در دست و بازو می‌تواند تاثیر منفی بر سلامت دندانپزشکان داشته باشد و باعث اختلالات عروقی، عصبی و عضلانی شود. اثرات منفی ارتعاش به نوع فشار هنگام استفاده از توربین، وضعیت و زمان قرار گرفتن در معرض آن بستگی دارد.

آبپاشی: اسپری آب ابتدا برای خنک کردن دندان و جلوگیری از گرم شدن بیش از حد پالپ و سپس برای حذف مواد روی دندان و ایجاد دید بهتر مهم است.

تعداد سوراخ ها: 1، 3 و 4 سوراخ در انواع توربین‌ها وجود دارد که همه به یک اندازه کارآمد هستند. مهم‌ترین نکته این است که مسدود نشوند تا آبپاشی همیشه کافی باشد.

روشنایی: دید منطقه درمان را تسهیل می‌کند. قبلا از نورپردازی هالوژن استفاده می‌شد، اما اکنون از فناوری LED استفاده می‌شود.

قدرت: هرچه سرتوربین قدرت بیشتری داشته باشد، درمان موثرتر و راحت‌تر خواهد بود.

جنس: جنس و کیفیت نشان‌دهنده مقاومت و عمر مفید ابزار است که بهتر است از میان آلومینیوم، کروم یا تیتانیوم، تیتانیوم را انتخاب کنید چون سبک، سخت و مقاوم است.

سیستم ضدرفلاکس یا ضدجریان برگشتی: از آسپیراسیون بزاق آلوده به باکتری جلوگیری می‌کند و باعث کاهش آلودگی یا عفونت متقاطع می‌شود.

هندسه: در حالت ایده‌آل، سطح ابزار باید صاف باشد تا تمیز کردن آن راحت شود. همچنین سرتوربین باید اندازه کوچکی داشته باشد تا در زمان ورود به دهان بیمار، دید خوبی به دندانپزشک بدهد.

لرزش و نویز: نویز و ارتعاش برای دندانپزشک و بیمار آزاردهنده است و باعث افزایش صدای توربین می‌شود. ارتعاشات و سطوح بالای سروصدا نشان‌دهنده کیفیت پایین ابزار است. در توربین‌های باکیفیت، سطح نویز باید کمتر از 60 دسی‌بل آمپر باشد.

“سرتوربین‌های پرسرعت یا مته‌های دندانی، ابزار همه کاره و مهمی برای دندانپزشکان در همه تخصص‌ها هستند. آن‌ها از نظر مکانیسم متفاوتند، اما وجه مشترک همه آن‌ها در این است که برای موثر بودن به سرعت بالایی نیاز دارند.”

قیمت سرتوربین دندانپزشکی

قیمت سرتوربین دندانپزشکی با توجه به برند، کیفیت، شرکت سازنده و نوسانات ارز در تیرماه 1402 بین 1 میلیون و 500 الی 7 میلیون و 500 هزار تومان متغیر است.