چسب سمان دندان
سمان یا cement دندانپزشکی، یک ماده است که از ترکیب آب و پودر خاصی تشکیل شده است. سمان در زمینههای مختلف دندانپزشکی مانند ارتودنسی، بریج، ترمیم دندان و سایر فرآیندهای دندانپزشکی استفاده میشود. با خواندن این مقاله، شما میتوانید با انواع مختلف این ماده، کاربردها و تفاوتهای نمونههای دائمی و موقتی آن بهتر آشنا شوید.
سمان دندانپزشکی چیست؟
سمان دندان، به طور کلی یک نوع چسب است که ترکیب شیمیایی خاصی دارد و قادر است دو سطح را به یکدیگر متصل کند. در واقع، یک چسب سمان دندان ایدهآل، باید دارای ویژگیهایی باشد. این چسب نباید پالپ را تحریک کند و نباید در برابر فشار ناشی از گاز گرفتن از بین برود. همچنین، باید مقاومت قابل قبولی در برابر پوسیدگی داشته باشد و داشتن چسبندگی مناسب را نیز تضمین کند. در آخر، باید قادر باشد پیوند مستحکمی بین مواد ترمیمی و دندان بسازد. در ادامه، به بررسی ویژگیهای این ماده خواهیم پرداخت.
علاوه بر ویژگیهایی که در بالا برای یک چسب سیمان ایدهآل ذکر شد، موارد زیر را نیز باید در نظر بگیرید:
- سمان دندان نباید حساسیتی در بافتهای دهان ایجاد کند.
- ضخامت لایه سمان شده باید کم باشد.
- سمان دندان نباید در مایعات دهان حل شود.
- باید قادر باشد شکافها و حفرههای ایجاد شده در طول درمان را بپوشاند.
- باید به راحتی توسط دندانپزشک یا دندانساز قابل استفاده باشد.
- باید چسبندگی قابل قبولی با مواد دندانپزشکی داشته باشد.
- باید در رادیوگرافی قابل شناسایی باشد.
- باید نتایج پایداری را در طول مدت زمان طولانی نشان دهد.
در نهایت، برای استفاده بهتر و اطلاعات دقیقتر، بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید.
انواع سمان دندانپزشکی و کابردها
همانطور که گفتیم، سمان در صنعت دندانپزشکی یکی از مواد پرکاربرد و حیاتی است. این ماده در حالت مایع بوده و پس از اعمال بر روی دندان به حالت جامد تبدیل میشود. استفاده از سمانها در دندانپزشکی شامل چسباندن روکش و بریج بر روی دندانهای طبیعی، عایقبندی لوازم پروتز و بازسازی موقت دندانها میشود. به طور کلی، هر مادهای که ویژگی چسبندگی داشته باشد و در ترمیم دندانپزشکی به عنوان مادهی چسبنده مورد استفاده قرار بگیرد، سمان نامیده میشود.
در بازار، انواع مختلفی از سمانها با کاربردها، مزایا و معایب متفاوت موجود است. ما در اینجا، انواع سمانها را معرفی خواهیم کرد که شامل 6 دسته اصلی زیر هستند:
- سمان فسفات روی
- سمان پلی کربوکسیلات
- سمان گلاس آینومر لوتینگ
- سمان کامپوزیتی اصلاح شده با پلی اسید
- سمان گلاس آینومر اصلاح شده با رزین
- سمان بر پایه رزین
بررسی سمان زینک فسفات
سمان زینک فسفات یکی از انواع مهم سمانهای دندانپزشکی است که از ترکیب زینک اکساید، منیزیم اکساید و مایع فسفریک اسید تشکیل شده است. این سمان در موارد مختلفی از جمله پانسمان موقت، پرکننده مناسب برای دندانهای شیری، ترمیمهای آمالگام، چسباندن بیلدآپ و اینله، بیس و لاینر در ترمیمهای آمالگام و کامپوزیت مورد استفاده قرار میگیرد.
سمان زینک فسفات با قیمت مناسبی همراه است و به دلیل ضخامت کم و قدرت الاستیک بالا، برای استفاده در بندهای ارتودنسی، بریجها، روکشهای فلزی و لاینرها مناسب است. با این حال، سمانهای زینک فسفات خاصیت ضد باکتری ندارند و به دلیل ضخامت کم، سختی کمتری نسبت به سایر سمانها دارند. علاوه بر این، این سمانها برای اسپلینهای داخل دهانی مناسب هستند و ترکیبی از زینک اکساید، اکسید منیزیم و اسید فسفریک را شامل میشوند.
سمان فسفات روی
سمان فسفات روی یکی از قدیمیترین مواد در حرفه دندانپزشکی است. در زیر، مزایا و معایب این سمان را بررسی میکنیم:
مزایا و معایب سمان فسفات روی | |
---|---|
مزایا | معایب |
قیمت ارزان | PH بسیار پایین |
آسانی ترکیب و مخلوط شدن با آب | پیوند و سازگاری کمتر با ساختار و بافت دندان |
آسانی پاک شدن | حلال شدن در بزاق و آب دهان |
ضخامت پایین | سختی کم |
قدرت الاستیک بالا | خاصیت اسیدی به دلیل PH خاصیت تحریکی برای پالپ دندان |
سمان کربوکسیلات
سمان کربوکسیلات به صورت پودر و مایع موجود است و ترکیبی مشابه سمان زینک فسفات دارد. مایع این سمان مدت زمان استفاده محدودی دارد و در صورت تبخیر آب موجود در آن، دیگر قابل استفاده نیست. سمان پلی کربوکسیلات از جمله سمانهای پرفروش است و برای پرکننده بین دندان و براکت ارتودنسی استفاده میشود. این سمان در برابر تغییررنگ در طولانیمدت بسیار مقاوم است و از مزایای آن میتوان به استفاده آسان و عدم ایجاد درد اشاره کرد.
مزایا:
- عدم تحریک پالپ
- پیوند نسبتاً قوی با ساختار دندان
- خاصیت ضدباکتری
- الاستیک بودن و خاصیت کششی بیشتر نسبت به سمان فسفات روی
معایب:
- تمیز کردن آن بسیار سخت و دشوار است
- مخلوط کردن آن دچار ویسکوزیته میشود
- در محیط اسیدی، عمر کوتاهی دارد
سمان گلاس آینومر لوتینگ
سمان گلاس آینومر لوتینگ یکی از پرفروشترین و بهترین سمانهای در بازار است. مزیتهای آن نسبت به معایبش بیشتر است. این سمان دندان چسبندگی خوبی به دندان و عاج دارد و در زمان ترکیب آسان است. همچنین، قیمت مناسبی نیز دارد. از دیگر مزیتهای آن میتوان به آزادسازی فلوراید، قابلیت چسبندگی خوب، آسانی در هنگام ترکیب و مقاومت در برابر اسید اشاره کرد.
معایب:
- حلال بودن در آب
- محدودیت زمانی کوتاه
- احتمال حساسیت پالپ
سمان کامپوزیتی اصلاح شده با پلی اسید
سمان کامپوزیتی اصلاح شده با پلی اسید دارای ویژگیها و مزایایی است که از سایر سمانها کمی متفاوت است. مزایا و معایب آن را در زیر بررسی میکنیم.
مزایا:
- استحکام باند نسبتاً بالا با ساختار دندان
- عدم حل شدن در مایعات دهان
- قابلیت آزادسازی فلوراید
معایب:
- تحت تأثیر هیگروسکوپی ها قرار میگیرد
- استحکام پیوند پس از مدت کوتاهی از بین میرود
سمان زینک اکساید
سمان زینک اکساید برای روکشهای موقت استفاده میشود. این سمان یکی از سمانهای ضعیف دندانپزشکی است و در برابر سایش و حلالیت مقاومت کمی دارد. از سال 1890 در دندانپزشکی استفاده میشود. سمان زینک اکساید بر روی پالپ دندان تأثیرگذار است و برای سمانهای موقت گزینه مناسبی است.
این سمان به سه دسته کلی تقسیم میشود که عبارتند از:
- نوع اول به صورت دو خمیر است و برای استفاده به عنوان سمان موقت استفاده میشود.
- نوع دوم این سمان برای چسباندن دائمی ترمیمهای ریختگی استفاده میشود و کمترین تحریک را بر روی دندان و پالپ دندان ایجاد میکند.
- نوع سوم سمان زینک اکساید به عنوان پایه و عایق استفاده میشود و تسکیندهندهای برای حساسیتها است.
سمان گلاس آینومر
سمان گلاس آینومر برای ترمیم و بازسازی دندانهای کودکان استفاده میشود. این سمان یکی از انواع سمانهای دندانپزشکی است که به دلیل همرنگی با دندان در صنعت دندانپزشکی کاربرد بیشتری دارد. این سمان برای پرکردن دندانهای خراب، وصل کردن تاج دندان و براکت ارتودنسی استفاده میشود. یکی از مزیتهای این سمان، آزادسازی فلوراید است که به حفاظت از دندانها در برابر خرابی و پوسیدگی کمک میکند.
هنگام استفاده از سمان گلاس آینومر، باید توجه داشت که آن را بیش از حد خشک نکنید زیرا این ممکن است باعث افزایش حساسیت شود. عوارض استفاده از گلاس آینومر نسبتاً کمتر هستند و انعطافپذیری بالای این ماده در برابر پُرکنندههای کامپوزیتی یکی از ویژگیهای بارز آن است. با این حال، ماندگاری پایین این سمان باعث شده است که به عنوان یک سمان موقت در نظر گرفته شود.
سمان گلاس آینومر رزینی
سمان گلاس آینومر رزینی چندین دهه است که در حرفه دندانپزشکی مورد استقبال قرار میگیرد و ویژگیها و مزایای بسیار خوبی دارد. با این حال، برخی نقاط منفی باعث شده است که نتوان آن را به عنوان یک سمان کامل از هر نظر در نظر گرفت.
مزایا:
- مخلوط و ترکیب کردن آسان
- آسانی پاک شدن
- پایداری بالا در مدت زمان طولانی
- آزادسازی فلوراید
- راحتی در استفاده
معایب:
- حساسیت به رطوبت
- خاصیت اسیدی و تحریک پذیری پالپ
سمان بر پایه رزین
این دسته از چسبها که بخش عمدهای از سمانها را تشکیل میدهند، با استفاده از کیورنیک دندان قابل پخت شدن هستند. برای استفاده از این سمان، نیاز به یک سیستم چسب جداگانه و تخصص و تکنیک خاص است. این چسبها بسیار حساس هستند و در هنگام استفاده باید از تکنیکهای مناسب و جلوگیری از ورود آلودگی استفاده کرد تا سطح کیفیت آنها کاهش نیابد.
مزایا:
- قویترین و مستحکمترین چسب
- بالاترین حالت کششی و الاستیک
- PH خنثی
معایب:
- نیازمند تخصص و تکنیک خاص برای استفاده
- سختی بیش از حد
- احتمال حساسیت پالپ
چسب سمان دائم
سمان دائم دندانپزشکی چیست؟ برای اتصال دائمی میتوان از سمان دائم استفاده کرد. این نوع سمان عموماً برای ترمیمهای تاج و پل استفاده میشود و قادر است فضاهای خالی بین دندانها را به صورت مناسب پر کند. برای ارزیابی کیفیت یک سمان دندان دائم، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- چسبندگی مناسب در حاشیه و لبه دندان: سمان باید به خوبی به حاشیه و لبه دندان چسبد.
- سازگاری با محیط زیست: سمان باید با بافتهای زنده دهان سازگاری داشته باشد.
- مقاومت و ماندگاری بالا: سمان باید مقاومت و دوام مناسبی داشته باشد و قابلیت برخورد با فشارها و استحکام خود را حفظ کند.
- نامحلول با آب دهان: سمان باید غیرقابل حل شدن در آب دهان باشد تا اثری طولانی مدت داشته باشد.
- جذابیت و زیبایی ظاهری: سمان باید دارای جذابیت ظاهری باشد و با رنگ دندان و ترمیم نهایی هماهنگی داشته باشد.
- ضخامت کم: سمان باید ضخامت کمی داشته باشد تا تغییرات اندازه ترمیم را کمتر کند.
در نهایت، انتخاب سمان دائم بستگی به نیازها و شرایط خاص هر بیمار، تجربه و تخصص دندانپزشک معالج دارد.
سمان موقت دندانپزشکی چیست؟
سمانهای گلاس آینومر، گلاس آینومر رزینی، پلیکربوکسیلات و زینک اکساید، از جمله سمانهای موقت در دندانپزشکی محسوب میشوند. این سمانهای موقت برای ترمیمهای موقتی مانند اینله، آنله، روکش، بریج و ایمپلنت استفاده میشوند. معمولاً این سمانهای موقت تا سه هفته دوام میآورند. توجه داشته باشید که سمان گلاس آینومر رایجترین نوع از انواع سمانهای موقت دندانپزشکی است و کاربرد فراوانی دارد. البته، با توجه به موقعیت و شرایط دندان بیمار، میتوانید انتخابهای متفاوتی داشته باشید. به طور کلی، یک سمان موقت دندان باید ویژگیهای زیر را داشته باشد:
- راحتی در هنگام استفاده
- ماندگاری مناسب، اما به شکلی که جدا کردن آن سخت نباشد
- آسانی در تمیز کردن
- سازگاری با بافت دندان
- عدم تداخل با سمان دائم
با توجه به نیازها و شرایط خاص هر بیمار و تجربه دندانپزشک، انتخاب سمان موقت مناسب صورت میگیرد.
ویژگیهای یک سمان دندانپزشکی خوب چیست؟
در حوزه دندانپزشکی، پزشکان از انواع مختلف سمانها در طول درمان بیماران استفاده میکنند، که هر یک از آنها ویژگیها و خصوصیات متفاوتی دارند. برای انتخاب بهترین سمان دندانپزشکی و دستیابی به درمانی بهتر و با دوامتر برای بیمار، باید به خصوصیات خاصی توجه کرد. بر اساس تحقیقات پزشکی و دندانپزشکی اخیر، ویژگیهای بهترین سمان دندانپزشکی عبارتند از:
- حفظ حالت اولیه در دهان بیمار: سمان باید در طول درمان و در معرض بزاق و مواد دیگر در دهان بیمار قرار گرفته و نباید در آن حل شده یا تحت تأثیر آن شسته شود.
- سازگاری با محیط: سمان باید برای عصبها و سایر بافتهای دهان انسان غیرسمی و تحریککننده نباشد.
- خاصیت ضدپوسیدگی: سمان باید مقاومت قابل قبولی در برابر پوسیدگی داشته و از ایجاد پوسیدگی در اطراف ترمیم جلوگیری کند.
- ویسکوزیته و ضخامت مناسب: سمان باید در هنگام استفاده بسیار نازک باشد تا تغییراتی در تناسب ترمیم ایجاد نکند.
- شفافیت مناسب: در ترمیمهای زیبایی و همرنگ دندان، سمان مناسب نباید بر رنگ و زیبایی ترمیم نهایی تأثیر منفی داشته باشد.
- مقاومت و استحکام: سمان باید بعد از سمانشدن توانایی مقاومت در برابر فشارهایی که در حین جویدن غذا اعمال میشوند را داشته باشد.
- عایق سرما و گرما: سمان باید دندان را در مقابل حساسیت حرارتی نسبت به غذاها و نوشیدنیهای سرد و گرم محافظت کند.
- استحکام باند مناسب: سمان باید بتواند به سطوح مختلف دندان به خوبی چسبیده و استحکام خود را حفظ کند.
- ماندگاری بلندمدت: سمان باید بتواند تا مدتی بدون از دست دادن کارایی خود در دهان باقی بماند.
- سهولت استفاده: سمان باید به دندانپزشک امکان دهد ترمیم را به خوبی انجام داده و با آن به راحتی کار کند.
در نهایت، انتخاب سمان دندانپزشکی بستگی به نیازها و شرایط هر بیمار و تجربه و تخصص دندانپزشک دارد.
قیمت چسب سمان دندان
ویژگیهای یک سمان دندانپزشکی قیمت آن را تعیین می کند. مواردی مانند حساسیت پایین، شفافیت، ضخامت کم، مقاومت، عایق سرما و گرما، و ماندگاری میتواند بر قیمت انواع سمان دندانپزشکی تأثیرگذار باشد. همچنین نوع استفاده سمان برای کودکان و بزرگسالان نیز ممکن است تفاوت زیادی در قیمت داشته باشد. به عنوان مثال، سمان دندانهای شیری نیازمند مقاومت بالایی نیست و حساسیت کودکان نسبت به سمانها بسیار بیشتر از بزرگسالان است. بنابراین، توجه به این ویژگیها و شرایط خاص هر بیمار، میتواند قیمت سمان دندانپزشکی را تعیین کند.
خرید سمان دندانپزشکی
سیمان دندان را از کجا تهیه کنیم؟ انتخاب و خرید سمان دندانپزشکی موقت یا دائم برای درمان دندان وابسته به ویژگیهای دندان، عمق ساییدگی و خرابی دندان است. برای خرید سمان مناسب برای درمان دندان، نوع آسیب دیدگی، محل آسیب دیدگی و نوع دندان (شیری یا دائمی) باید مدنظر قرار گیرد. با این حال، تصمیم نهایی برای انتخاب سمان مناسب بر عهده دندانپزشک است. دندانپزشکان با توجه به شرایط خاص هر بیمار و تشخیص خود، توانایی انتخاب سمان مناسب را دارند.