نخ زیر لثه

آشنایی با نخ زیر لثه؛ مزایا، کاربرد و انواع آن

وقتی صحبت از دندان‌پزشکی و روش‌های دقیق برای درمان مشکلات دهان و دندان می‌شود، ابزارها و مواد خاصی وجود دارند که شاید در نگاه اول ساده به نظر برسند، اما نقشی اساسی در موفقیت درمان دارند. یکی از این مواد مهم، نخ زیر لثه است. این نخ، باریک و ظریف به نظر می‌رسد، اما کارهایی انجام می‌دهد که بدون آن، بسیاری از درمان‌های دندان‌پزشکی به نتیجه مطلوب نمی‌رسند.

شاید بپرسید نخ زیر لثه چه کاربردی دارد و چرا دندان‌پزشکان از آن استفاده می‌کنند؟ پاسخ ساده است: این نخ کمک می‌کند تا لثه‌ها به‌طور موقت کنار زده شوند و دندان‌پزشک بتواند با دید بازتری کار خود را انجام دهد. این ابزار کوچک، راز موفقیت در بسیاری از درمان‌هاست؛ به‌ویژه زمانی که جزئیات اهمیت بالایی دارند. در ادامه این مقاله همراه ما باشید، تا با انواع، کاربردها و مزایای نخ زیر لثه بیشتر آشنا شوید.

نخ زیر لثه چیست؟

نخ زیر لثه (Retraction Cord)، یکی از ابزارهای ضروری در دندانپزشکی است که برای ایجاد فاصله مناسب بین لثه و دندان استفاده می‌شود. این ابزار به دندانپزشک امکان می‌دهد تا با دقت بیشتری روی دندان کار کند؛ به‌ویژه در مواردی که نیاز به ترمیم‌هایی مانند روکش، لمینت، یا پروتز دندانی وجود دارد.

این نخ‌ها معمولاً از مواد متنوعی مانند پنبه، ابریشم یا الیاف مصنوعی تولید می‌شوند و به شکل‌های مختلفی از جمله نرم یا فشرده در دسترس هستند. طراحی آن‌ها به گونه‌ای است که با قرار گرفتن در شیار بین دندان و لثه، لثه را به آرامی به عقب می‌کشند. این فرآیند باعث می‌شود حاشیه‌های دندان کاملاً نمایان شوند و دندانپزشک بتواند با دقت بیشتری کار کند.

یکی از مهم‌ترین مزایای استفاده از نخ زیر لثه، جلوگیری از خونریزی لثه در حین کار است. این نخ با کاهش تماس مستقیم ابزارهای دندانپزشکی با لثه، احتمال خونریزی و آسیب به بافت‌های نرم را به حداقل می‌رساند. علاوه‌بر این، نخ زیر لثه به جذب رطوبت و خون کمک می‌کند، که این ویژگی، دید بهتری را در ناحیه درمان برای دندانپزشک فراهم می‌کند.

استفاده از نخ زیر لثه نیاز به دقت و مهارت دارد. این نخ باید به‌گونه‌ای قرار داده شود که به بافت‌های اطراف آسیب نرساند. همچنین، پس از اتمام کار، باید به‌آرامی برداشته شود تا از آسیب به لثه جلوگیری شود.

انواع نخ زیر لثه

نخ‌های زیر لثه در انواع مختلفی موجود هستند که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در ادامه، به بررسی این نخ‌ها می‌پردازیم.

Twisted Cords

این نخ‌ها، از دو یا سه رشته به هم پیچیده تشکیل شده‌اند. از ویژگی‌های آن می‌توان به وارد شدن راحت به شیار لثه اشاره کرد. با این حال، ممکن است در طول درمان از هم جدا شوند و در ابزارهایی مانند فرز الماسی گره بخورند. این نوع نخ‌ها از قدیمی‌ترین مدل‌های موجود هستند و به‌دلیل سادگی استفاده و دسترسی آسان، همچنان در بسیاری از درمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

Braided Cords

نخ Braided Cords بافت محکم و منسجمی دارد که در برابر آسیب دیدن بسیار مقاوم‌ است. برخی مدل‌های این نخ‌ها با سولفات آلومینیوم آغشته شده‌اند تا خونریزی لثه را کنترل کنند. نخ‌های بافته شده به راحتی از هم جدا نمی‌شوند و پایداری بالایی در طول درمان دارند؛ به همین دلیل انتخابی مناسب برای کارهای دقیق‌تر هستند.

Sil-Trax Plus

این نوع نخ به مواد خاصی مانند فنول سولفانات روی و هیدروکلراید اپی‌نفرین آغشته شده است. این ترکیبات باعث می‌شوند نخ برای انعقاد سریع خون و کاهش التهاب لثه مناسب باشد. Sil-Trax Plus در ضخامت‌های مختلفی مانند 00، 0، 1 و 2 موجود است و برای درمان‌هایی که نیاز به کنترل دقیق خونریزی دارند، بسیار موثر است.

Sil-Trax AS

این مدل نخ زیر لثه با سولفات آلومینیوم آغشته شده است که به دلیل خاصیت انعقادی و انقباضی آن، برای بافت‌های لثه مناسب است. Sil-Trax AS نیز در اندازه‌های مختلف 00، 0، 1 و 2 عرضه می‌شود و در درمان‌هایی که کنترل خونریزی اهمیت زیادی دارد، به کار می‌رود.

Sil-Trax Epi

نخ Sil-Trax Epi  با هیدروکلراید اپی‌نفرین آغشته شده است که به انقباض بافت لثه و کنترل خونریزی کمک می‌کند. این نوع نخ نیز در ضخامت‌های مختلف 00، 0، 1 و 2 تولید می‌شود و برای درمان‌های دقیق دندان‌پزشکی بسیار مناسب است.

Knitted Cords

این نخ‌های زیر لثه، بدون هسته مرکزی طراحی و به هم بافته شده‌اند. ویژگی خاص آن‌ها این است که محلول‌های شیمیایی را بیشتر از سایر انواع نخ‌ها در خود نگه می‌دارند و به راحتی فشرده می‌شوند. با این حال، ممکن است در حین کار بریده شوند. نخ‌های بافته شده بدون مواد افزودنی بوده و قدرت جذب بالایی دارند که آن‌ها را برای بسیاری از کاربردها ایده‌آل می‌کند.

Ultradent Ultrapak

این مدل نخ زیر لثه، از کتان خالص ساخته شده و دارای حلقه‌های بافته شده تو در تو است. این طراحی، به نگهداری بهتر مواد ضد خونریزی کمک می‌کند. همچنین، برای تراش و قالب‌گیری دندان بسیار مناسب است؛ زیرا بافت لثه را به خوبی کنار زده و دید بهتری به دندان‌پزشک می‌دهد.

Smart Cord

این نخ فاقد اپی‌نفرین است و برای کنار زدن لثه مورد استفاده قرار می‌گیرد. از ویژگی‌های مهم آن می‌توان به آب‌گریزی بالا، انعطاف‌پذیری مناسب و عملکرد سریع اشاره کرد. این نوع نخ زیر لثه برای درمان‌هایی که نیاز به سرعت و دقت بالا دارند، گزینه‌ای ایده‌آل محسوب می‌شود.

East Dent

این نوع نخ از جنس پنبه بافته شده است و برای ایجاد دسترسی بهتر به بافت‌های اطراف و دید بیشتر در حین درمان طراحی شده است. East Dent در اندازه‌های مختلف تولید می‌شود و یکی از گزینه‌های محبوب برای درمان‌های دندان‌پزشکی به شمار می‌رود.

مزایای نخ زیر لثه

استفاده از نخ زیر لثه در دندانپزشکی مزایای فراوانی دارد که هم کیفیت درمان را افزایش می‌دهد و هم به راحتی بیمار کمک می‌کند. برخی از مهمترین مزایای نخ زیر لثه شامل:

• جلوگیری از خونریزی: نخ زیر لثه اغلب به مواد ضد انعقادی آغشته است که از خونریزی لثه در طول درمان جلوگیری می‌کند. این خصوصیت به‌ویژه هنگام قالب‌گیری اهمیت زیادی دارد؛ زیرا خونریزی می‌تواند کیفیت قالب را کاهش دهد و نتیجه نهایی درمان را تحت تأثیر قرار دهد.
• بهبود دید دندانپزشک: یکی از مهم‌ترین فواید استفاده از نخ زیر لثه این است که با کنار زدن لثه، دندانپزشک دید بهتری نسبت به سطح دندان و ناحیه درمان پیدا می‌کند. این دید واضح‌تر، باعث می‌شود که ترمیم‌ها با دقت بیشتری انجام شوند.
• جلوگیری از آسیب مواد شیمیایی به لثه: نخ زیر لثه مانند یک محافظ عمل می‌کند و مانع از تماس مواد شیمیایی مورد استفاده در درمان، مانند چسب‌ها یا مواد قالب‌گیری، با بافت لثه می‌شود. این ویژگی از آسیب به لثه و ایجاد التهاب جلوگیری می‌کند.
• صرفه‌جویی در زمان: با استفاده از نخ زیر لثه، دندانپزشک می‌تواند با خیال راحت و بدون نگرانی از آسیب به لثه، روی دندان کار کند. این امر باعث می‌شود که فرآیند ترمیم سریع‌تر و کارآمدتر انجام شود و بیمار نیز زمان کمتری روی صندلی دندانپزشکی بماند.
• افزایش دقت در قالب‌گیری: نخ زیر لثه با ایجاد فاصله بین دندان و لثه، شرایط ایده‌آلی برای قالب‌گیری فراهم می‌کند. این فاصله کوچک کمک می‌کند که قالب‌گیری با دقت بیشتری انجام شود و نتیجه نهایی درمان، مانند روکش یا لمینت، به بهترین شکل ممکن بر روی دندان قرار گیرد.
• کمک به لابراتوار برای ساخت مدل: اطلاعات دقیق‌تر به‌ دست‌آمده از قالب‌گیری، باعث می‌شود که لابراتوار بتواند مدل دقیق‌تری از دندان بیمار بسازد. این مدل‌های دقیق، کیفیت نهایی ترمیم را به‌طور چشمگیری بهبود می‌بخشند و موجب رضایت بیشتر بیمار می‌شوند.

کاربردهای نخ زیر لثه

یکی از اصلی‌ترین کاربردهای نخ زیر لثه، آماده‌سازی دندان برای نصب روکش‌ها و بریج‌های دندانی است. دندانپزشک با قرار دادن نخ در شیار بین دندان و لثه، بافت لثه را به آرامی کنار می‌زند تا فضای کافی ایجاد شود و دید بهتری به ناحیه کار داشته باشد. این کار کمک می‌کند که مراحل تراشیدن دندان و سایر اقدامات ترمیمی، بدون مزاحمت لثه انجام شوند.

از دیگر کاربردهای مهم نخ زیر لثه، می‌توان به نقش آن در قالب‌گیری دندان‌ها اشاره کرد. با کنار زدن لثه، اطمینان حاصل می‌شود که تمام جزئیات دقیق دندان در قالب ثبت می‌شود. همچنین، این نخ از ورود خون یا سایر مایعات به داخل قالب جلوگیری می‌کند که این موضوع تأثیر زیادی در افزایش کیفیت قالب‌گیری و دقت درمان دارد.

علاوه‌بر این، نخ زیر لثه به کاهش التهاب و جلوگیری از عفونت در طول درمان کمک می‌کند. این خصوصیت به‌ویژه در درمان‌های زیبایی مانند لمینت یا ترمیم‌های سرامیکی بسیار اهمیت دارد. با استفاده از نخ زیر لثه، دندانپزشک می‌تواند با دقت بیشتری جزئیات دندان‌ها و بافت‌های اطراف را مشاهده و ثبت کند.

عوارض نخ زیر لثه

استفاده از نخ زیر لثه ممکن است در برخی موارد عوارضی برای بافت لثه و دندان ایجاد کند؛ به‌ویژه اگر این ابزار به درستی و با دقت کافی استفاده نشود. یکی از رایج‌ترین عوارض، تورم و التهاب لثه است. این مشکل معمولاً موقتی است و پس از چند روز بهبود پیدا می‌کند. با این حال، اگر نخ بیش از حد محکم در لثه قرار گیرد، ممکن است التهاب برای مدت طولانی‌تری ادامه داشته باشد و بیمار را دچار ناراحتی کند.

خونریزی لثه نیز، یکی دیگر از عوارض شایع استفاده از نخ زیر لثه است. این خونریزی معمولاً به‌دلیل تماس و سایش نخ با بافت حساس لثه ایجاد می‌شود و در برخی موارد ممکن است کنترل آن دشوار باشد. برای کاهش این عارضه، برخی از نخ‌های زیر لثه با مواد ضد انعقادی مانند سولفات آلومینیوم یا اپی‌نفرین آغشته شده‌اند تا خونریزی را به حداقل برسانند.

از دیگر عوارض استفاده از نخ زیر لثه، تحریک لثه و ایجاد درد در ناحیه است. این مشکل نیز معمولاً موقتی است و پس از گذشت چند روز یا نهایتاً یک هفته برطرف می‌شود. با این حال، افرادی که لثه‌های حساسی دارند، ممکن است درد بیشتری را تجربه کنند. در چنین شرایطی، بهتر است این افراد از نخ‌های مخصوص برای لثه‌های حساس استفاده کنند یا در صورت بروز هرگونه مشکل جدی، با دندانپزشک خود مشورت کنند.

به‌طور کلی، عوارض استفاده از نخ زیر لثه معمولاً کوتاه‌مدت و قابل کنترل هستند. با این حال، استفاده نادرست از این نخ یا کم‌تجربگی دندانپزشک، می‌تواند مشکلاتی جدی‌تر ایجاد کند. به همین دلیل، دقت و مهارت کافی در استفاده از نخ زیر لثه از سوی دندانپزشک بسیار حائز اهمیت است.

نحوه استفاده از نخ زیر لثه

ابتدا، دندانپزشک باید سایز مناسبی از نخ را بر اساس اندازه دندان مورد نظر انتخاب کند. این انتخاب اهمیت زیادی دارد، زیرا نخ باید به‌درستی در شیار لثه قرار بگیرد و به بافت‌های اطراف آسیب نرساند. سپس، دندانپزشک با استفاده از هوای فشرده یا رول‌های پنبه‌ای، اطراف دندان را خشک می‌کند تا از رطوبت اضافی جلوگیری شود. این کار، به عملکرد بیشتر نخ کمک می‌کند.

در مرحله بعد، نخ را به مقداری محلول هموستاتیک (ضد خونریزی) آغشته می‌کنند. این محلول نه‌تنها به کنترل خونریزی کمک می‌کند؛ بلکه التهاب را کاهش می‌دهد و شرایط بهتری برای انجام کارهای دندانپزشکی فراهم می‌کند. سپس نخ با استفاده از ابزار مخصوصی مانند ابزار رترکشن، به‌آرامی و با دقت در شیار بین لثه و دندان قرار داده می‌شود. این مرحله نیاز به مهارت دارد تا از ایجاد فشار بیش از حد یا آسیب به لثه جلوگیری شود.

پس از قرارگیری نخ، دندانپزشک آن را برای چند دقیقه در محل باقی می‌گذارد. این زمان، به نخ اجازه می‌دهد تا به‌خوبی در شیار جا بیفتد و بافت لثه را به آرامی به عقب هدایت کند. در پایان، پس از اتمام کار مورد نظر، نخ با دقت و آرامش توسط موچین یا ابزار مناسب از شیار لثه خارج می‌شود.

کلام آخر

همانطور که گفته شد، نخ زیر لثه یکی از ابزارهای کلیدی در دندانپزشکی است که نقش مهمی در بهبود کیفیت درمان‌های دندانی ایفا می‌کند. این نخ با ایجاد فضایی مناسب برای دندانپزشک، دقت کار را بالا می‌برد و از بروز مشکلاتی مثل خونریزی، التهاب و نفوذ مواد ناخواسته به لثه جلوگیری می‌کند. استفاده صحیح از نخ زیر لثه نه‌تنها فرآیند درمان را راحت‌تر می‌کند، بلکه نتیجه‌ای دقیق‌تر و با کیفیت‌تر را به ارمغان می‌آورد.

با این حال، مهم است که برای خرید نخ زیر لثه، به کیفیت و اصالت محصول توجه ویژه‌ای داشته باشید. توصیه می‌شود این ابزار را از فروشگاه‌ها و وبسایت‌های معتبر مانند دنداناطب تهیه کنید تا از کیفیت و کارایی آن اطمینان داشته باشید.

سوالات متداول

1. نخ زیر لثه چیست و چه کاربردی دارد؟

نخ زیر لثه ابزاری در دندانپزشکی است که برای کنار زدن بافت لثه از اطراف دندان استفاده می‌شود. این کار به دندانپزشک کمک می‌کند تا دید واضح‌تری از دندان داشته باشد و برای انجام ترمیم‌های مختلف مانند روکش و لمینت آماده‌سازی کند.

2. چرا از نخ زیر لثه استفاده می‌شود؟

استفاده از نخ زیر لثه باعث می‌شود که لثه از دندان دور شود و امکان قالب‌گیری دقیق‌تر فراهم شود. همچنین، این نخ مانع از تماس مواد شیمیایی با لثه شده و خطر خونریزی را کاهش می‌دهد.

3. چگونه نخ زیر لثه به بهبود کیفیت درمان کمک می‌کند؟

نخ زیر لثه با ایجاد فضای کافی بین دندان و لثه، به دندانپزشک اجازه می‌دهد تا با دقت بیشتری روی دندان کار کند و از خونریزی جلوگیری کند.

4. آیا استفاده از نخ زیر لثه عوارضی دارد؟

اگرچه نخ زیر لثه معمولاً ایمن است، اما ممکن است در صورت استفاده نادرست باعث تورم یا خونریزی موقت در لثه شود. بنابراین، باید با دقت و مهارت کافی استفاده گردد.

5. چه زمانی باید از نخ زیر لثه استفاده کرد؟

نخ زیر لثه معمولاً در زمان انجام ترمیم‌هایی مانند روکش، لمینت و بریج استفاده می‌شود تا بافت لثه کنار زده شود و دندانپزشک بتواند به‌طور دقیق‌تری کار کند.

#نخ زیر لثه اولترادنت