بليچينگ

بلیچینگ دندان: راهی امن و موثر برای بهبود لبخند شما

اگر شما جزو افرادی هستید که تمام اصول بهداشت دهان و دندان از جمله 2 بار مسواک زدن در روز با بهترین مسواک برقی یا دستی به مدت 2 دقیقه، استفاده از نخ دندان و دهان‌شویه را رعایت می‌کنید اما باز هم بااین‌حال، متوجه شده‌اید دندان‌هایتان به مرور زمان لکه‌دار شده‌اند (به‌خصوص اگر طرفدار قهوه، چای، سیگار یا حتی میوه‌های با رنگ تیره هستید) نگران نباشید. بلیچینگ دندان یک راه حرفه‌ای و ایمن برای درخشان شدن دندان‌های شما است. استفاده از انواع سفید کننده دندان در خانه و مطب راهی آسان و کارآمد برای بهبود لبخند زیبای شما به‌شمار می‌رود. در این مقاله قصد داریم درباره بلیچینگ و انواع آن، کاندیداهای این روش درمانی، بهترین مواد سفید کردن دندان‌ها و خرید و قیمت آن صحبت کنیم. با ما همراه باشید.

بلیچینگ دندان چیست؟

سفید کردن یا بلیچینگ دندان فرآیندی است که باعث روشن شدن رنگ دندان می‌شود. سفید کردن می‌تواند با حذف فیزیکی لکه یا انجام یک واکنش شیمیایی روی دندان برای روشن کردن رنگ آن انجام شود. بلیچینگ در اصطلاح دندانپزشکی به‌عنوان تخریب شیمیایی کروموژن‌ها تعریف می‌شود. ماده فعال اکثر محصولات سفید کننده دندان، پراکسید هیدروژن (H2O2) است که به‌صورت پراکسید هیدروژن یا پراکسید کاربامید استفاده می‌شود. پراکسید کاربامید یک کمپلکس پایدار است که در تماس با آب تجزیه می‌شود و پراکسید هیدروژن آزاد می‌کند.

لکه‌های دندان از ترکیباتی تشکیل شده‌اند که رنگ یا سایه‌های تیره‌تری به‌نام کروموژن دارند که روی سطح داخلی یا خارجی دندان تجمع پیدا می‌کنند. کروموژن‌ها به 2 دسته تقسیم می‌شوند:

• ترکیبات آلی بزرگی که دارای پیوندهای دوگانه مزدوج در ساختار شیمیایی خود هستند.
• ترکیبات حاوی فلز

سفید کردن ترکیبات آلی توسط پراکسید هیدروژن شامل واکنش با پیوندهای دوگانه برای اکسید شدن پیوند دوگانه است که باعث می‌شود کروموژن به ترکیب رنگ روشن‌تری تبدیل شود اما سفید کردن ترکیبات فلزی بسیار دشوارتر است و شاید در این مواقع گزینه‌های زیبایی بهتری مانند روکش، باندینگ یا روکش مفید واقع شوند. برخی از محصولات حرفه‌ای بلیچینگ نیز حاوی هیپوکلریت سدیم (NaOCl) هستند که با پیوندهای دوگانه کروموژن واکنش می‌دهد.

تفاوت بین سفید کردن و بلیچینگ چیست؟

اصطلاحات سفید کننده و بلیچینگ دندان اغلب به‌جای یکدیگر استفاده می‌شوند اما تفاوت‌هایی دارند. سفید کردن یک اصطلاح گسترده و عمومی است، درحالی‌که بلیچینگ یکی از انواع سفید کردن است. دندان‌ها را می‌توان با از بین بردن فیزیکی لکه‌های سطحی با کمک مواد ساینده مانند خمیر دندان یا خمیر پروفی یا از طریق فرآیندهای بلیچینگ دندان (که به مواد شیمیایی برای نفوذ به مینا و عاج متکی است)، سفید کرد.

رادیکال‌های آزاد زمانی تولید می‌شوند که عامل اکسیدکننده پراکسید هیدروژن (HP) تجزیه شود و رادیکال‌های آزاد برای واکنش با مولکول‌های آلی در مینا و عاج در دسترس قرار بگیرند و پیوندهای دوگانه کروموژن‌ها (عوامل ایجاد کننده رنگ) را بشکنند. این مولکول‌های جدید و ساده‌تر نور را به‌طور متفاوتی منعکس می‌کنند که منجر به ظاهر سفیدتر دندان‌ها می‌شود. ماده فعال موجود در بیشتر عوامل سفید کننده دندان، پراکسید هیدروژن (HP) است که می‌تواند به‌صورت HP یا پراکسید کاربامید (CP) استفاده شود. CP یک ترکیب پایدار است که در تماس با آب به HP و اوره تجزیه می‌شود.

انواع بلیچینگ دندان

انواع مختلف محصولات بلیچینگ دندان برای رفع لکه‌ها و زردی دندان‌ها به بازار عرضه می‌شود. دسته‌بندی‌های اصلی در این فرایند، عبارتند از:

• پاک کننده‌هایی مانند خمیر دندان افراد سیگاری که حاوی مقادیر بیشتری مواد شوینده و ساینده برای کمک به حذف کروموژن‌ها از سطوح دندان‌ها هستند.
• سفید کننده‌ها برای واکنش با کروموژن‌ها
• محصولاتی که هم پاکسازی و هم سفید کنندگی را افزایش می‌دهند.

لکه‌های شدیدتر یا پیچیده‌تر بهتر است به‌صورت حرفه‌ای در مطب روشن شوند اما محصولات بدون نسخه را می‌توان برای موارد خفیف‌تر استفاده کرد. زمان درمان مورد نیاز برای رسیدن به نقطه پایانی سفید کننده دندان به زمان قرار گرفتن در معرض و غلظت ترکیب بلیچینگ بستگی دارد.

خمیر دندان‌های سفید کننده

خمیردندان‌های سفیدکننده معمولاً حاوی مقادیر بیشتری مواد ساینده و شوینده نسبت به خمیردندان‌های استاندارد هستند تا لکه‌های سخت‌ را از بین ببرند. این خمیردندان‌ها حاوی سفیدکننده (هیپوکلریت سدیم) نیستند، اما برخی از آن‌ها غلظت‌های کمی کاربامید پراکسید یا پراکسید هیدروژن دارند که به روشن شدن رنگ دندان کمک می‌کند. خمیر دندان‌های سفید کننده معمولاً می توانند رنگ دندان را حدود 1 تا 2 درجه روشن کنند.

نوارها و ژل‌های سفید کننده OTC

نوارهای سفید کننده در اواخر دهه 1980 وارد بازار شدند. در این حالت، یک لایه نازک از ژل پراکسید بر روی نوارهای پلاستیکی قرار می‌گیرند و به سطح بیرونی دندان چسبانده می‌شوند. انواع نوارهای سفید کننده با دستورالعمل‌های متفاوت در بازار وجود دارد. معمولا این نوارها را 2 بار در روز به مدت 30 دقیقه تا 14 روز باید روی دندان بگذارید. روشن شدن دندان طی چند روز قابل مشاهده است و دندان‌ها 1 یا 2 درجه روشن‌تر می‌شوند.

ژل‌های سفید کننده، مبتنی بر پراکسید هستند که با یک برس کوچک مستقیماً روی سطح دندان‌ها قرار داده می‌شوند. معمولاً روزانه 2 بار و به مدت 14 روز باید از این ژل‌ها برای 1 تا 2 دورجه روشن‌تر شدن رنگ دندان استفاده کرد.

دهانشویه‌های سفید کننده

دهانشویه‌های سفید کننده حاوی منابع اکسیژن مانند پراکسید هیدروژن برای واکنش با کروموژن‌ها هستند و باید تا 3 ماه، روزانه 2 بار و هر بار به مدت 60 ثانیه در دهان قرار بگیرند تا شاهد بهبود 1 یا 2 سایه در رنگ دندان باشید.

سفید کننده‌های دندان بر پایه قالب

سیستم‌های لیچینگ دندان مبتنی بر قالب، هم به‌صورت حرفه‌ای و هم به‌صورت OTC (بدون نسخه) در دسترس هستند. این روش شامل استفاده از یک قالب حاوی ژل سفید کننده پراکسید کاربامید است که به مدت 2 تا 4 ساعت در روز یا در طول شب استفاده می‌شود و دندان‌ها را در عرض چند روز 1 یا 2 درجه روشن‌تر می‌کند.

روشن شدن سریع‌تر دندان در مطب انجام می‌شود چون محصولات مورداستفاده توسط دندانپزشک، غلظت بیشتری از پراکسید را نسبت به محصولات بدون نسخه ارائه می‌دهند. در نتیجه، بافت‌های لثه معمولاً قبل از استفاده از ماده باید محافظت شوند. برخی از محصولات ادعا می‌کنند که با قرار گرفتن در معرض گرما یا نور آبی شدید با طول موج بین 480 نانومتر تا 520 نانومتر، اکسیداسیون کروموژن‌ها را افزایش می‌دهند. درواقع، نور آبی یا گرما باعث می‌شود واکنش‌های شیمیایی سریع‌تر انجام شود. برخی از متخصصان نیز از سیستم‌های لیزری برای افزایش سرعت واکنش‌های شیمیایی استفاده می‌کنند اما تحقیقات نشان داده‌اند لیزر هیچ مزیت اضافه‌تری نسبت به سیستم‌های فعال شده با نور ندارد.

عوارض بلیچینگ دندان

عوارض گزارش شده سفید کردن دندان معمولا شامل افزایش حساسیت دندان و التهاب خفیف لثه است. میزان این عوارض به‌طور مستقیم با غلظت ماده سفید کننده پراکسید، مدت زمان درمان و ترکیب محصول مورد استفاده مرتبط است. حساسیت دندان معمولا در زمان درمان رخ می‌دهد و می‌تواند چند روز طول بکشد. عوارض بسیار نادری مانند فرسایش دندان، تخریب مواد معدنی دندان، افزایش حساسیت به دمینرالیزاسیون و آسیب پالپ نیز درصورت استفاده نادرست از محصول یا عدم مهارت دندانپزشک ممکن است ایجاد شود.

چه کسانی می‌توانند با بلیچینگ، دندان‌های خود را سفید کنند؟

تقریباً همه افراد می‌توانند با سفید کننده دندان، دندان‌های خود را سفید کنند اما بلیچینگ در برخی از موارد مانند بارداری، شیردهی، داروهایی که بر رنگ دندان‌ها تاثیر دارند و یا داشتن پوسیدگی شدید دندان‌ها، ممکن است باعث محدودیت شود. بنابراین، بهتر است قبل از شروع به بلیچینگ با دندانپزشک خود مشورت کنید.

بهترین مواد بلیچینگ دندان

بسیاری از برندهای مراقبت از دهان، محصولات سفیدکننده باکیفیت، مقرون‌به صرفه‌ و بدون نسخه را ارائه می‌کنند که می‌توانید در خانه از آن‌ها استفاده کنید اما به گفته کارشناسان، آن‌ها به اندازه درمان‌های داخل مطب قوی یا مؤثر نیستند ولی می‌توانند با تغییرات رنگ جزئی‌ مقابله کنند.  اما بهترین مواد بلیچینگ دندان، موادی هستند که ویژگی‌های زیر را داشته باشند:

• مواد موثر: پراکسید هیدروژن و پراکسید کاربامید از عوامل سفید کننده رایجی هستند که در درمان‌های بلیچینگ یافت می‌شوند.
• قدرت: درصد بیشتر مواد فعال به معنی قدرت بیشتر محصول است اما گاهی ختی قوی‌ترین سفید کننده ممکن است بهترین گزینه برای شما نباشد. اگر قبلا هرگز از محصولات سفید کننده استفاده نکرده‌اید یا سابقه حساسیت دندانی دارید، بهتر است با محصولاتی شروع کنید که حاوی غلظت کمتری از ترکیبات فعال هستند.
• نوع محصول: اگر می‌خواهید از انواع سفید کننده دندان در خانه به‌صورت خمیر دندان، قلم سفید کننده، سینی ژل و سایر روش‌ها استفاده کنید، به این فکر کنید که کدام‌یک را ترجیح می‌دهید و کدام‌یک با سبک زندگی شما سازگار است.

اما اگر می‌خواهید به مطب مراجعه کنید، دندانپزشک از قالب‌های ژل که به دندان‌ها می‌چسبند و با کمک پراکسید هیدروژن، عمل بلیچینگ را انجام می‌دهند، استفاده می‌کند. گاهی دندانپزشکان قالب‌های سفارشی متناسب با شکل دهان شما را می‌سازند و آن‌ها را با ژل پر می‌کنند. درمجموع، مواد بلیچینگ حرفه‌ای شامل پراکسید هیدروژن، کربامید پراکسید و نیتروژن اکساید هستند. این مواد توسط دندانپزشکان با دقت و به شیوه‌ای حرفه‌ای استفاده می‌شوند که به دندان‌های شما آسیب نمی‌رساند و در عین حال نتایج بهتری را به همراه دارد. همچنین، این مواد حاوی عوامل ضدحساسیت هستند تا از حساسیت دندان‌ها در اثر بلیچینگ جلوگیری شود.

بلیچینگ در خانه یا مطب؟

یکی از بزرگترین تفاوت‌های سفیدکننده‌های دندان در خانه با مطب، غلظت مواد فعالی است که در فرمولاسیون آن‌ها به‌کار رفته است. هرچه غلظت ماده موثره بیشتر باشد و مدت بیشتری روی دندان باقی بماند، معمولاً موثرتر است. اما با غلظت بالاتر مواد فعال، نگرانی‌هایی مانند حساسیت دندان و تحریک لثه به‌وجود می‌آید. به‌همین دلیل است که دندانپزشکان می‌توانند از سفیدکننده‌هایی با غلظت‌های بالاتر مواد فعال در مطب خود استفاده کنند و می‌دانند چگونه دندان‌ها را بر اساس سطح حساسیتشان سفید و درعین‌حال از سایر قسمت‌های دهان محافظت کنند.

درمان‌های سفیدکننده در مطب مؤثرترین گزینه هستند. این موضوع به‌ویژه در مواردی که تغییر رنگ دندان‌ها به‌دلیل مشکلات دهان و دندان مانند پوسیدگی دندان اتفاق افتاده، بیشتر می‌شود. حفره‌ها یا پوسیدگی دندان ممکن است باعث شود دندان‌ها به رنگ خاکستری تیره تبدیل شوند که با سفید کردن در خانه از بین نمی‌رود و باید به مطب مراجعه کنید. البته سفید کردن دندان در خانه به‌طورکلی بی‌خطر است اما بهتر است قبل از شروع با دندانپزشک خود صحبت کنید تا مطمئن شوید که این مسیر، مناسب شما است، به‌خصوص اگر در گذشته حساسیت دندان یا لثه را تجربه کرده باشید. علاوه‌براین، مراقب مدهای زیبایی یا روش‌های خودتان برای سفید کردن دندان که می‌تواند عوارض جانبی منفی مانند کاهش سختی دندان یا افزایش حساسیت داشته باشد هم باشید. به‌عنوان مثال، استفاده از خمیردندان زغالی به‌علت ساینده بودن بیش از حد، می‌تواند مینای دندان را از بین ببرد.

نکات مهم در هنگام خرید بلیچینگ

هنگام خرید مواد و ابزارهای بلیچینگ دندان نکات زیر را به‌خاطر بسپارید:

1. حتماً از مواد بلیچینگ حرفه‌ای و تایید شده توسط وزارت‌ بهداشت و درمان استفاده کنید.
2. قبل از خرید، نکات راهنمایی و دستورالعمل‌های استفاده را به دقت مطالعه کنید.
3. توصیه می‌شود قبل از استفاده از مواد بلیچینگ، به دندانپزشک مراجعه کنید و نظر او را درباره استفاده این مواد برای دندان‌هایتان بپرسید.
4. اگر دندان‌های شما حساسیت دارند، حتماً از مواد بلیچینگ حاوی عوامل ضدحساسیت استفاده کنید.
5. در هنگام خرید، از قیمت مواد بلیچینگ نباید به عنوان تنها فاکتور تصمیم‌گیری استفاده کنید، بلکه به کیفیت و اعتبار برند نیز توجه کنید.

قیمت سفید کننده دندان

قیمت سفید کردن دندان در مطب با خانه متفاوت است اما به‌طور کلی، هزینه این درمان بستگی به عوامل زیر دارد:

• برند محصول
• مهارت و شهرت دندانپزشک
• محتوای مواد شیمیایی: مواد با غلظت بالاتر و عوامل افزودنی، قیمت بالاتری دارند.
• نوع محصول: محصولات با روش استفاده ساده‌تر و کارآمدتر، قیمت بالاتری دارند.
• تعداد جلسات: محصولاتی که نیاز به جلسات بیشتر دارند، قیمت بالاتری دارند.
• محل خرید: قیمت محصولات در داروخانه‌ها، مطب‌ها و فروشگاه‌های آنلاین ممکن است متفاوت باشد.

“هنگامی که  محصلات بلیچینگ دندان طبق دستورالعمل سازنده استفاده شود، می‌توانید مطمئن باشید که این روش کاملا ایمن و موثر است. سفید کردن دندان مبتنی بر پراکسید هیدروژن و پراکسید کاربامید مانند تمام درمان‌های دندانپزشکی، عوارضی ممکن است داشته باشد و اقدامات باید متناسب با نیازهای هر بیمار، عادات غذایی، ترمیم‌های قبلی و سایر شرایط داخل دهانی تنظیم شود و مزایای بلیچینگ را بهینه کند.”

سوالات متداول

دوام بلیچینگ دندان چقدر است؟

ج. اگرچه مواد سفید کننده عموماً یا پراکسید هیدروژن یا پراکسید کاربامید هستند اما با توجه به غلظت‌های مختلف آن‌ها نتایج متوسط بلیچینگ دندان می‌تواند بین 6 ماه تا 3 سال باقی بماند.

آیا بلیچینگ برای دندان خوب است؟

ج. اگرچه بلیچینگ معمولا ضرری برای دندان ندارد اما تحقیقات نشان می‌دهد که محصولات پراکسید هیدروژن ممکن است به پروتئین‌های لایه عاج دندان آسیب برساند و سطح دندان‌ها را زبر یا نرم کند.