آمالگام
آمالگام دندانی چیست؛ مزایا و معایب استفاده از آن
آیا تابه‌حال برایتان پیش‌آمده که برای پُرکردن دندانتان به یک دندانپزشک مراجعه کنید و ببینید که یک ماده نقره‌ای رنگ روی سطح دندان‌های شما قرار گرفته؟ این ماده همان آمالگام است. دندانپزشکان از پرکننده آمالگام دندان استفاده می‌کنند تا از پوسیدگی دندان شما جلوگیری کنند. ممکن است شاید تابه‌حال شایعاتی در مورد پر کردن آمالگام حاوی جیوه شنیده باشید و حتی شاید برایتان این سوال ایجاد شود که آیا گذاشتن آن در دهان خطرناک است یا خیر؟
همان‌طور که متوجه شدید، آمالگام دندانی یک ماده پُرکننده دندان است که برای پرکردن حفره‌های ناشی از پوسیدگی دندان استفاده می‌شود. پرکردن آمالگام دندان اغلب به‌دلیل ظاهر نقره مانند آن‌ها به‌عنوان “پرکردن نقره” شناخته می‌شود. در این مقاله می‌خواهیم به معرفی این موضوع بپردازیم که آمالگام دندانی چیست، چرا پزشکان از آن استفاده می‌کنند و چه مزایا و معایبی دارد؟ برای اینکه جواب این سوالات را بدانید، تا انتهای این متن با ما همراه باشید.
آمالگام دندانی چیست؟
آمالگام دندانی مخلوطی از فلزات است که از جیوه مایع و آلیاژ پودری متشکل از نقره، قلع و مس تشکیل شده است. تقریباً نیمی (50%) از آمالگام دندانی از نظر وزنی جیوه عنصری می‌باشد. خواص جیوه در این ماده باعث می‌شود تا با ذرات آلیاژ نقره، مس یا قلع واکنش داده، به‌هم متصل شوند و در واقع یک آمالگام تشکیل دهد.
پرکننده‌های آمالگام نسبت به مواد جدیدتر تطبیق‌پذیرتر هستند، زیرا می‌توان از آن‌ها برای سایر موقعیت‌های دندانپزشکی استفاده کرد و در طول زمان، به‌ویژه در دندان‌هایی که در اثر فشار و جویدن دچار ساییدگی می‌شوند، کاربرد دارند.
چرا دندانپزشکان از آمالگام استفاده می‌کنند؟
دندان‌های ما به‌دلائل مختلفی دچار پوسیدگی می‌شوند؛ مثل: مصرف مواد سرد و گرم، ارثی، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان. معمولا پزشکان برای پر کردن دندان‌های پوسیده از آمالگام استفاده می‌کنند. این مواد با دارا بودن درصد کمی جیوه می‌تواند پوسیدگی‌های عمیق دندان را ترمیم کند. انعطاف‌پذیری این ماده، طول عمر بالای ای ماده و قیمت نسبتا ارزان آن باعث شده که بسیاری از پزشکان از این ماده پرکننده استفاده کنند. این ماده نسبت به کامپوزیت‌ها طول عمر بالاتری دارند و همین دلیل باعث خرید آمالگام دندانپزشکی می‌شود.
آیا آمالگام سمی است؟
همان‌طور که می‌دانید جیوه فلزی است که به‌طور طبیعی در محیط وجود دارد، همه افراد به شکلی در معرض جیوه هستند، چه از طریق هوا، آب آشامیدنی، خاک یا غذا. بنابراین، تماس با سطوح بسیار پایین جیوه از طریق آمالگام تفاوت چندانی با سایر تماس‌های روزانه ندارد. سطوح پایین جیوه در آمالگام، هیچ عوارض جانبی ایجاد نمی کند؛ اما مقدار زیاد آن ممکن است به سلامتی افراد آسیب بزند.
با آمالگام، حداقل مقدار جیوه به شکل بخار می‌تواند آزاد شود و با فرسودگی مواد پر شده، جذب بدن شود.
تقریبا نیمی از پر کردن آمالگام دندان، با جیوه مایع و نیمی دیگر از آلیاژ پودری نقره، قلع و مس است. جیوه برای چسباندن ذرات آلیاژ به یکدیگر و ایجاد یک پرکننده قوی، بادوام و جامد استفاده می‌شود. خواص منحصربه‌فرد جیوه (مایع در دمای اتاق است که به‌خوبی با پودر آلیاژ پیوند می‌یابد) آن را به یکی از اجزای مهم آمالگام دندانی تبدیل می‌کند که به دوام آن کمک می‌کند.
برای استفاده از آمالگام هیچ جای نگرانی وجود نخواهد داشت؛ FDA از سال 2017 اعلام کرد که پر کردن آمالگام برای بزرگسالان و کودکان شش سال به بالا بی‌خطر است و نمی‌توان گفت که سمی است.
کاربرد آمالگام
کاربرد آمالگام برای پر کردن حفره‌های دندانی و پوسیدگی دندان است. این ماده به حدی نرم و انعطاف‌پذیر است که می‌توان آن را به‌راحتی در حفرات دندانی فشار داد. این موادی که در دندان گذاشته می‌شوند، استحکام بسیار بالایی دارند و در برابر نیروی وارد شده در زمان جوییدن غذا از خود مقاومت بالایی نشان می‌دهند.
مزایا و معایب آمالگام چیست؟
آمالگام هم مانند سایر تجهیزات دندانپزشکی ممکن است مزایا و معایب خاص خودش را داشته باشد. در بیمارانی که خطر پوسیدگی دندانی بالایی دارند، برای آماده‌سازی دندان‌های بزرگ و در جایی که رطوبت باعث می‌شود مواد دیگر مانند رزین‌ها برای ایجاد پیوند با دندان دشوار باشد، این روش گزینه مفیدی است. از دیگر مزایای آمالگام می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مزایای آمالگام
- آمالگام‌ها بسیار بادوام هستند و با مراقبت مناسب می‌توانند بیش از یک دهه یا بیشتر دوام بیاورند.
- به دلیل قدرتی که دارند، می‌توانند حفره‌های نسبتا بزرگی را در داخل دندان‌ها پر کنند.
- هزینه کمتر پر کردن آمالگام می‌تواند برای بیماران با بودجه کمی انجام شود.
معایب آمالگام
- سطح جیوه در آمالگام توسط ADA ایمن تلقی می‌شود، اما نیاز به برداشتن بیشتر ساختار دندان دارد.
- طبق تحقیقات انجام‌شده، بیماران مبتلا به آلرژی به فلز ممکن است واکنش بدی به آمالگام داشته باشند.
- اگر دهان شما کاملا باز باشد، حتی روی دندان‌های عقب بسیار قابل‌توجه است.
- پر کردن آمالگام ممکن است با قرارگرفتن در معرض دما منبسط و منقبض شود و منجر به شکستگی شود.
- برخی از دندانپزشکان دیگر پرکردن آمالگام را در مطب خود انجام نمی‌دهند.
- این روش درمانی برای کودکان زیر 6 سال توصیه نمی‌شود.
آمالگام برای چه افرادی توصیه نمی‌شود؟
اطلاعات بالینی بسیار محدودی در مورد پیامدهای سلامت درازمدت در زنان باردار، جنین‌های درحال‌رشد آن‌ها و حتی کودکان زیر شش سال، از جمله نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، در دسترس نیست. زنان باردار و والدین دارای فرزند زیر شش سال که نگران نبود اطلاعات بالینی در مورد پیامدهای درازمدت سلامتی هستند، باید با دندانپزشک خود صحبت کنند.
اگرچه شواهد موجود نشان نمی‌دهد که قرار گرفتن در معرض جیوه حاصل از آمالگام دندانی منجر به اثرات نامطلوب سلامتی در جمعیت عمومی می‌شود، قرار گرفتن در معرض جیوه ممکن است خطر بیشتری برای سلامتی افراد زیر داشته باشد:
- زنان باردار و جنین‌های درحال‌رشد آن‌ها
- زنانی که قصد بارداری دارند.
- زنان شیرده و نوزادان آن‌ها.
- کودکان، به ویژه آن‌هایی که کمتر از شش سال سن دارند.
- افراد مبتلا به بیماری عصبی
- افراد مبتلا به اختلال عملکرد کلیه
- افرادی که حساسیت شدید (آلرژی) به جیوه یا سایر اجزاء (نقره، مس، قلع) آمالگام دندان دارند.
انواع آمالگام
انواع مختلفی از آمالگام را می‌توان در بازار دید که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.
-
آمالگام انگلیسی مارک سولالوی Solaloy
این آمالگام یکی از بهترین برند آمالگام دندان و ساخت کشور انگلیس است. این محصول به‌دلیل مقاومت و استحکام موردتوجه بسیاری از پزشکان است.
-
آمالگام سوئدی مارک آرادنت
یکی از بهترین برند آمالگام دندان و ساخت کشور سوئد است.
-
آمالگام ایرانی مارک سینالوکس Cinalux
این محصول از پرمصرف‌ترین و بهترین انواع آمالگام دندان ایرانی است که ویژگی‌های خاص خودش را دارد. مواد تشکیل‌دهنده این آمالگام، بهترین گزینه هستند.
-
آمالگام استرالیایی مارک اس دی آی SDI
این آمالگام یکی از معروف‌ترین محصولات در دنیای تجهیزات پزشکی است. اجزای سازنده آلیاژ آن ویژگی های منحصربه‌فردی دارند.
خرید آمالگام
آمالگام را می‌توان به‌صورت پودری یا کپسولی تهیه کرد. قبل از خرید آمالگام و استفاده از آن، باید مطمئن باشید که مشتری به این ماده پرکننده حساسیت نداشته باشد. از جمله برند های معتبر تولید کننده این ماده آمالگام سینالوکس، آمالگام سپهر و آمالگام Cavex هستند؛ برای خرید هرکدام از این برندهای آمالگام می‌توانید به سایت دنداناطب مراجعه کنید.
قیمت آمالگام
هزینه درمان ترمیم دندان با آمالگام، یک هزینه مشخص و ثابت نیست و به پارامترهای مختلفی بستگی دارد؛ به‌طورکلی هزینه ترمیم دندان با آمالگام دندانپزشکی با توجه به عوامل زیر تعیین می‌شود:
- دندانپزشک
- نوع بیمه بیمار
- شرایط دندان فرد
- میزان نیاز به ترمیم
مثلا وقتی که در دندان شما فقط یک پوسیدگی جزئی دیده شود، قطعا هزینه کمتری پرداخت خواهید کرد. در حالی که اگر تمام سطوح دندان دچار پوسیدگی شده باشند، باید هزینه بیشتری بپردازید چون هم زمان بیشتری نیاز دارد و هم مواد بیشتری برای ترمیم دندان استفاده می‌شود. برای اینکه قیمت آمالگام به‌عنوان یکی از تجهیزات دندانپزشکی را بدانید، می‌توانید به سایت دنداناطب مراجعه کنید.
دوام آمالگام دندان چقدر است؟
دوام هر ترمیم دندان علاوه بر مواد پرکننده دندان به عوامل زیادی بستگی دارد. برای کمک به ماندگاری بیشتر دندان‌ها و پرکردگی‌ها، باید رژیم غذایی سالم، بهداشت دهان و دندان مناسب و معاینات منظم دندانپزشکی را رعایت کنید. قبل از هرچیزی باید گزینه‌های درمانی، از جمله مزایا و خطرات مرتبط با این روش درمانی را با دندانپزشک خود در میان بگذارند.
آمالگام بهتر است یا کامپوزیت؟
اگر می‌خواهید طبیعی‌ترین سطح ممکن را داشته باشید و پرکردگی‌هایتان غیرقابل توجه باشد، کامپوزیت بهترین انتخاب شما است. کامپوزیت‌ها شاید به‌اندازه پر کردن آمالگام دوام نداشته باشند، اما طبیعی هستند.
اگر به ظاهر اهمیتی نمی‌دهید و بیشتر برایتان طول عمر و دوام ماده پرکننده اهمیت دارد، پرکننده‌های آمالگام بهترین انتخاب هستند. همچنین به دلیل سفت شدن سریع آن‌ها، قرار دادن این مواد روی دندان کودکان یا بزرگسالان آسان است. پر کردن آمالگام باعث صرفه‌جویی در هزینه و ماندگاری طولانیتری می‌شود.
سخن پایانی
همان‌طور که در این مقاله گفته شد، آمالگام یک ماده پرکننده برای پوسیدگی‌های دندانی است. این ماده بسیار قوی و ماندگار است و نمی‌شکند و حتی تا ده سال هم عمر خواهد کرد؛ به‌شرط اینکه بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید و حداقل هر شش ماه یک‌بار به دندانپزشک مراجعه کنید. این روش درمانی برای زنان باردار و شیرده، افرادی با اختلالات عملکرد عصبی و کسانی که به جیوه حساسیت دارند توصیه نمی‌شود.
برای خرید آمالگام می‌توانید به سایت دنداناطب مراجعه کنید. بسیاری از برندهای ایرانی و خارجی با قیمت‌های متفاوتی از این محصول در این فروشگاه دیده می‌شود. برای ثبت سفارش می‌توانید با کارشناسان ما در تماس باشید.
سوالات متداول
- چگونه می‌توانم دوام آمالگام را طولانی‌تر کنم؟
یک آمالگام که توسط یک پزشک متبحر گذاشته شده باشد، باید حداقل ده سال عمر کند. اگر از دندان‌های خود مراقبت می‌کنید، بهداشت دهان و دندان خوبی دارید و حداقل هر شش ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه می‌کنید، قطعا ماده پرکننده دندان شما دوام زیادی خواهد داشت.
- آمالگام چیست؟
دندانپزشکان از آمالگام برای پرکردن حفره‌های دندان استفاده می‌کنند. پرکننده‌های آمالگام به‌دلیل رنگشان به‌عنوان پرکننده‌های نقره نیز شناخته می‌شوند، اما در واقع عمدتاً (50٪) از جیوه عنصری همراه با مخلوطی از فلزات پودری از جمله نقره، قلع و مس ساخته می‌شوند.
- فواید آمالگام چیست؟
بسیار قوی و ماندگار هستند، به‌راحتی نمی‌شکنند و جدا نمی‌شوند و حتی می‌توانند حدود 10 تا 15 سال دوام بیاورند. برای افرادی که در معرض خطر بالای پوسیدگی دندان هستند، پر کردن آمالگام مقرون‌به‌صرفه و راحت‌تر است. علاوه‌براین‌ها، برای دندان‌های عقب؛ یعنی دندان‌های آسیاب و پره‌مولرها هم مفید هستند، چرا که این دندان‌ها باید در برابر نیروی بیشتر گاز گرفتن و جویدن مقاومت کنند. بنابراین مواد پرکننده دندان های عقب باید بسیار محکم باشد.
