گلاس آینومر لوتینگ
دندانپزشکی فقط یک مهارت پزشکی برای حفظ و ترمیم دندانها نیست؛ بلکه در موارد بسیاری یک هنر محسوب میشود. مخصوصاً در ایجاد “لبخند هالیوودی” پیشرفتها و روشهای جدیدی صورتگرفته است. در دیکشنری آکسفورد معنی واژه Luting خاک رس مایع یا سمان که برای مهروموم کردن یک مفصل، پوشاندن یک بوته یا محافظت از پیوند استفاده میشود، تعریف شده است. برای اینکه بدانیم گلاس لوتینگ چیست؟ تا آخر مقاله با پاتولوژی شاپ همراه باشید.
تکنیک لوتینگ دندان
لوتینگ دندان ممکن است منجر به ترمیم یا تخریب در کیفیت ترمیمهای غیرمستقیم دندان شود. تحصیل موفقیت با انتخاب ماده لوتینگ مناسب شروع میشود. لوتینگ دندان در تضمین موفقیت و پایداری طولانیمدت پروتزهای مختلف دندانی مورداستفاده در دندانپزشکی ترمیمی نقشی حیاتی دارد. از این تکنیک بهمنظور استحکامبخشی به ترمیمهای غیرمستقیم دندان مانند روکشها، بریجها، اینله ها، آنله ها و روکشها به ساختار طبیعی دندان استفاده میشود. این تکنیک شامل استفاده از نوعی گلاس اینومر لوتینگ دندانی است که بهعنوان چسب بین ترمیم و دندان عمل میکند.
بااینحال، یک تفاوت اساسی بین سمان کردن و باندینگ وجود دارد که همه دندانپزشکان باید آن را درک کنند. استفاده از سمان معمولاً در شرایطی استفاده میشود که زیرساخت به دندان اجازه نگهداری مکانیکی روکش را میدهد. ولی باندینگ معمولاً زمانی که زیباییشناسی از اهمیت بالایی برخوردار است یا زمانی که چسبندگی اضافی مورد نیاز باشد استفاده میشود.” اولین گام مهم برای انتخاب عامل تسهیلکننده مناسب، به همان شیوه که برای افزایش پایداری ترمیمهای غیرمستقیم اعمال میشود، درک تفاوتهای کلیدی بین استفاده از سمان، احتباس، باندینگ و چسبندگی است.
گلاس آینومر لوتینگ
کلمه “luting” از یک کلمه لاتین Lutum گرفته شده است که به معنای گِل (mud)است. آینومر لوتینگ بین روکش یا ترمیم و دندان آماده شده از طریق نوعی چسبندگی سطحی که ممکن است مکانیکی، میکرومکانیکی، شیمیایی یا ترکیبی باشد، نوعی اتصال ایجاد میکنند. البته آینومر لوتینگ در مواردی برای سیلد کردن شکافها تا تخلخلها و منافذ نیز استفاده میشود.
بر اساس مکانیسم چسبندگی، عوامل لوتینگ به دو دستهای تقسیم میشوند
- لوتینگ گلاس آینومر، گلاس آینومر اصلاح شده با رزین، اکسید روی – اوژنول، پلی کربوکسیلات روی و فسفات روی که واکنش اسید – باز ارائه میدهند
- کامپومرها و سیمانهای رزینی خودچسب که با چسبندگی را بر مبنای پلیمریزاسیون (سیمانهای رزینی) اعمال میکنند.
دندانپزشک ممکن است با دو هدف از گلاس آینومر لوتینگ استفاده کند:
- درازمدت: برای تثبیت در پروتزهای ثابت (بهعنوانمثال برای استفاده از نگهدارنده اینله، روکشها یا بریجها)
- استفاده موقت: نگهداشتن نوارها و وسایل ارتودنسی نصب شده
خصوصیات لوتینگ گلاس آینومر
- باید قادر به آزادسازی مناسب فلوراید باشد.
- باید توانایی مراقبت بالایی داشته باشد.
- از نظر شیمیایی گلاس آینومر لوتینگ باید به شکل مناسب به زیرلایههای روکش و دندان بچسبد.
- گلاس آینومر لوتینگ باید در برابر استرپتوکوک موتانس، استرپتوکوکوس سوبرینوس و لاکتوباسیلوس، اثر ضدمیکروبی داشته باشد.
- باید در محیط دهان حلالیت کمی داشته باشد تا در برابر متلاشیشدن و سایش ناشی از اسیدیته دهان از مقاومت مناسب برخوردار باشد.
چالشهای لوتینگ دندان
ترمیمهای دندانی لوتینگ میتواند چالشهای خاصی را ایجاد کند که دندانپزشکان باید در نظر بگیرند و به آنها رسیدگی کنند. دستیابی به تناسب حاشیهای ایدئال، کنترل رطوبت، کار در زمان گیرش محدود، اطمینان از پاکسازی مناسب سمان، و رسیدگی به نگرانیهای زیباییشناختی میتواند بر موفقیت و طول عمر ترمیم تأثیر بگذارد. در ادامه برخی موارد بررسی میشود.
باقیماندن شکاف حاشیهای و چالش نفوذ مواد ریز و باکتریها (فلش قرمز) از چالشهای لوتینگ
تناسب حاشیهای
دستیابی به تناسب حاشیهای ایدئال بین ترمیم و سطح دندان آماده شده میتواند دندانپزشک را دچار مشکل کند. اگر ترمیم بهدرستی جا نیفتد، میتواند منجر به باقیماندن شکافها یا حاشیههای باز شود. ممکن است که سمان لوتینگ قادر نباشد بهاندازه کافی ترمیم را سیلد کند. این میتواند منجر به نشتهای ریز، نفوذ باکتریها و عوارض احتمالی شود. ضروری است که آمادهسازی دندان و قالبگیری بهدرستی اجرا شود.
کنترل رطوبت
کنترل رطوبت در طول فرایند لوتینگ دندان بسیار مهم است. برای حصول به چسبندگی بهینه سمان لوتینگ، محیطی خشک موردنیاز است. آلودگی رطوبت، مانند بزاق یا خون، میتواند استحکام باند و طول عمر ترمیم را به خطر بیندازد. جداسازی مناسب و حفظ یک فیلد خشک، بهویژه در نقاطی که جریان بزاق یا خونریزی قابلتوجهی وجود دارد، ممکن است دندانپزشک را دچار چالش کند.
باورهای غلط رایج در مورد لوتینگ دندان
تصورات نادرست در مورد لوتینگ میتواند برنامهریزی صحیح درمان دندان را مختل کند و طول عمر ترمیمها را به خطر بیندازد. درک این موضوع که سمان لوتینگ دائمی نیست، انواع مختلف سمان دارای خواص متمایزی هستند، و اینکه روشهای پیوند جایگزین ممکن است در موارد خاص مناسبتر باشند، بسیار مهم است. همچنین ضروری است که بدانیم سمان لوتینگ نیاز به آمادهسازی مناسب دندان را برطرف نمیکند.
سمان لوتینگ دائمی است
یک تصور غلط این است که هنگامی که ترمیم دندان در جای خود سمان شد، دائمی میشود و قابلبرداشتن نیست. اگرچه سمان لوتینگ یک پیوند قوی ایجاد میکند؛ ولی بهعنوان یک اتصال دائمی در نظر گرفته نمیشود. ترمیمهای دندان ممکن است بهمرورزمان نیاز به اصلاح، ترمیم یا تعویض داشته باشند و در صورت لزوم میتوان سمان را بادقت توسط یک متخصص دندانپزشک خارج کرد.
همه سمانهای لوتینگ یکسان هستند
تصور غلط دیگر این است که مردم و گاهی دندانپزشکان فکر میکنند همه سمانهای لوتینگ شبیه هم هستند و میتوان آنها را بهجای هم استفاده کرد. در واقع، انواع مختلف سمانهای لوتینگ دارای خواص، استحکام و کاربردهای متفاوتی هستند. انتخاب سمان لوتینگ به عواملی مانند نوع ترمیم، ماده در حال اتصال، استحکام باند موردنظر و وضعیت بالینی فرد بستگی دارد.
هر نوع سمانی کارساز خواهد بود
درحالیکه سمانهای گلاس آینومر اصلاح شده با رزین به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرند و برای بسیاری از ترمیمهای دندانی مناسب هستند، ممکن است همیشه در شرایط خاص بهترین انتخاب نباشند. روشهای باندینگ جایگزین، مانند سمانهای رزینی چسبنده، بسته به ترمیم خاص، وضعیت دندان و عوامل بیمار ممکن است مناسبتر باشند. انتخاب روش باندینگ باید بر اساس ارزیابی جامع توسط دندانپزشک انجام شود.
سمان لوتینگ نیاز به آمادهسازی مناسب دندان را برطرف میکند
گاهی احتمال میرود که برخی افراد بهاشتباه فکر کنند که سمان لوتینگ میتواند آمادهسازی ناکافی دندان را جبران کند. بااینحال، آمادهسازی مناسب دندان هنوز برای دستیابی بهتناسب خوب، ماندگاری و طول عمر ترمیم، ضروری است. سیمان لوتینگ جایگزینی برای آمادهسازی و طراحی مناسب دندان نیست.
در برخی موارد ترمیمی دندانپزشکان ممکن است از موادی استفاده کنند که به گلاس آینومر لوتینگ مشهورند. کاربرد این مواد برای چسباندن روکشهای آماده شده به دندان، سیلد کردن شکافها و تخلخلهای حاشیه دندان و برخی موارد مرتبط با زیباییشناختی بستگی دارد. برای آگاهی از جزئیات در این مورد مقاله فوق را تا انتها بخوانید.
گلاس آینومر ترمیمی – گلاس آینومر سلف کیور – گلاس آینومر لایت کیور – گلاس آینومر لوتینگ