دندانپزشکی، همانند بسیاری از حوزههای پزشکی، در سالهای اخیر شاهد تحولات شگرفی بوده است. یکی از این تحولات، ورود فناوری لیزر به عرصه درمانهای دهان و دندان است. لیزر در دندانپزشکی بهعنوان یک ابزار دقیق و قدرتمند، توانسته است بسیاری از محدودیتهای روشهای سنتی را برطرف کرده و امکان ارائه درمانهای دقیقتر، کمتهاجمتر و با عوارض جانبی کمتر را فراهم آورد. در این مقاله قصد داریم درباره کاربرد لیزر در دندانپزشکی و انواع آن صحبت کنیم. از شما دعوت میکنیم با ما همراه باشید.
لیزر دندانپزشکی چیست؟
لیزر دندانپزشکی بهعنوان یک فناوری نوین، تحولات شگرفی را در حوزه دندانپزشکی ایجاد کرده است. در این روش، از پرتوهای نور متمرکز با طول موجهای مختلف استفاده میشود تا انواع مختلفی از درمانهای دندانی با دقت و کمترین تهاجم انجام شود. لیزرها برای اولین بار در دهه ۱۹۶۰ در دنیای دندانپزشکی برای کمک به درمان پوسیدگی دندان، بیماریهای لثه، برداشتن ضایعه یا بیوپسی، سفید کردن دندان و موارد مشابه به کار گرفته شدند و هم اکنون بهطور گسترده در حوزه بیماریهای دهان و دندان استفاده میشوند.
لیزر دندانپزشکی چگونه عمل میکند؟
لیزرها با ایجاد انرژی گرمایی، بافتهای نرم و سخت دندان را برش داده، شکل میدهند و یا از بین میبرند. این کار با دقت بسیار بالایی انجام میشود و در نتیجه، میزان خونریزی و درد پس از درمان به شدت کاهش مییابد.
مزایای لیزر دندانپزشکی
برخی از مزایای کاربرد لیزر در دندانپزشکی، عبارتند از:
- کاهش درد و ناراحتی: بسیاری از بیماران گزارش میدهند که درمانهای لیزری بسیار کمتر از روشهای سنتی دردناک است.
- کاهش خونریزی: لیزرها رگهای خونی را میبندند و در نتیجه، خونریزی به حداقل میرسد.
- سرعت بهبودی: زخمهای ایجاد شده توسط لیزر سریعتر بهبود مییابند.
- دقت بالا: لیزرها امکان انجام درمانهای بسیار دقیق را فراهم میکنند.
- کاهش عفونت: لیزرها باکتریها را از بین میبرند و خطر عفونت را کاهش میدهند.
- درمانهای متنوع: لیزرها برای طیف گستردهای از درمانها از جمله سفید کردن دندان، درمان لثه، ترمیم پوسیدگی، جراحی لثه و … قابل استفاده هستند.
انواع لیزر در دندانپزشکی
لیزرهایی که عموما در صنعت دندانپزشکی استفاده میشوند، لیزرهای دایود، لیزرهای آرگون، لیزرهای Nd-YAG، لیزرهای دی اکسید کربن، لیزرهای اربیوم و غیره هستند.
لیزرهای دی اکسید کربن (CO2)
ویژگیهای این لیزرها عبارتند از:
- طول موج10.6 میکرومتر
- جذب بالای انرژی توسط آب، عمق نفوذ کم، ایجاد حرارت کم در بافتها
- جراحی بافت نرم، برش لثه، برداشت زائدههای لثهای، درمان زخمهای دهانی
- آمادهسازی حفره، برداشت پوسیدگی، برش مینای دندان
- درمان بیماریهای لثه، کاهش التهاب، تسریع بهبود زخم
- دقت بالا
- خونریزی کم
- بهبود سریع
- نیاز به سیستم خنککننده
- هزینه بالا
لیزرهای Nd:YAG
ویژگیهای این لیزرها عبارتند از:
- طول موج1064 نانومتر
- نفوذ عمیقتر در بافت
- ایجاد حرارت بیشتر
- جراحی بافت نرم، برش لثه، درمان بیماریهای لثه
- سفید کردن دندان، فعال کردن مواد سفیدکننده
- درمان عصب کشی، ضدعفونی کانالهای ریشه
- نفوذ عمیق
- قابلیت برش بافتهای سخت و نرم
- ایجاد حرارت بیشتر
- احتمال آسیب به بافتهای سالم
لیزرهای آرگون
ویژگیهای این لیزرها عبارتند از:
- طول موج 488-514 نانومتر
- جذب توسط هموگلوبین
- ایجاد حرارت
- جراحی بافت نرم، برش لثه، درمان بیماریهای لثه
- تشخیص زودهنگام پوسیدگی با استفاده از فلورسانس
- سفید کردن دندان
- خونریزی کم
- دقت بالا
- عمق نفوذ کم
- مناسب برای بافتهای سطحی
لیزرهای دایود
ویژگیهای این لیزرها عبارتند از:
- طول موج 810-980 نانومتر
- جذب توسط هموگلوبین
- ایجاد حرارت کم
- جراحی بافت نرم، برش لثه، درمان بیماریهای لثه
- فعال کردن مواد سفیدکننده
- ضدعفونی کانالهای ریشه
- هزینه کمتر
- قابل حمل
- خونریزی کم
- عمق نفوذ متوسط
گروه لیزرهای اربیومYAG و YSGG
ویژگیهای این لیزرها عبارتند از:
- طول موج 2940 و 2780نانومتر
- جذب بالای انرژی توسط آب
- ایجاد حرارت کم
- برش دقیق
- جراحی بافت سخت، برداشت پوسیدگی، آمادهسازی حفره
- جراحی بافت نرم، برش لثه، درمان بیماریهای لثه
- حداقل آسیب به بافتهای سالم
- بهبود سریع
- هزینه بالا
در جدول (1) مقایسه انواع لیزرهای دندانپزشکی نمایش داده شده است.
جدول (1): مقایسه انواع لیزرهای دندانپزشکی
نوع لیزر | طول موج | کاربردهای اصلی | مزایا | معایب |
CO2 | 10.6 میکرومتر | جراحی بافت نرم، آمادهسازی حفره | دقت بالا، خونریزی کم | نیاز به سیستم خنککننده، هزینه بالا |
Nd:YAG | 1064 نانومتر | جراحی بافت نرم، سفید کردن دندان، درمان عصب کشی | نفوذ عمیق، قابلیت برش بافتهای سخت و نرم | ایجاد حرارت بیشتر |
آرگون | 488-514 نانومتر | جراحی بافت نرم، تشخیص پوسیدگی، سفید کردن دندان | خونریزی کم، دقت بالا | عمق نفوذ کم |
دایود | 810-980 نانومتر | جراحی بافت نرم، سفید کردن دندان، درمان عصب کشی | هزینه کمتر، قابل حمل | عمق نفوذ متوسط |
Er:YAG | 2940 نانومتر | جراحی بافت سخت و نرم | برش دقیق، حداقل آسیب به بافتهای سالم | هزینه بالا |
Er:Cr:YSGG | 2780 نانومتر | جراحی بافت سخت و نرم | برش دقیق، حداقل آسیب به بافتهای سالم | هزینه بالا |
کاربردهای لیزر در دندانپزشکی
لیزرها در دنیای دندانپزشکی جایگاه ویژهای دارند. برخی از مهمترین کاربردهای لیزر در دندانپزشکی، عبارتند از:
- سفید کردن دندان: لیزر با فعال کردن مواد سفیدکننده، به سفید شدن سریعتر و موثرتر دندانها کمک میکند. . برای مثال پراکسید هیدروژن یا کاربامید پراکساید که ماده اصلی در بلیچینگ دندان محسوب میشود، توسط انرژی لیزر فعال میگردد.
- درمان بیماریهای لثه: لیزر برای از بین بردن باکتریها و بافتهای آلوده در بیماریهای لثه استفاده میشود.
- ترمیم پوسیدگی: نور فلورسانس لیزر برای تشخیص و برداشتن بافت پوسیده و آمادهسازی دندان برای ترمیم استفاده میشود. اگر دندانی پوسیدگی داشته باشد، باکتریهای موجود در ناحیه پوسیده، نور لیزر را جذب میکنند، در نتیجه قسمت پوسیده نسبت به نواحی سالم دندان، رنگ متفاوتی خواهد داشت.
- جراحی لثه: لیزر برای برش بافت لثه و انجام جراحیهای لثه استفاده میشود.
- درمان عصبکشی: لیزر برای ضدعفونی کردن کانالهای ریشه و درمان عصب کشی استفاده میشود.
- درمان بیماریهای لثه: برای تغییر شکل لثهها و حذف باکتریها در درمانهای کانال ریشه (عصبکشی) و… مورد استفاده قرار میگیرد.
- بیوپسی یا برداشتن ضایعه: از لیزرها برای نمونهبرداری بافت مشکوک به سرطان، حذف ضایعات دهانی یا برداشتن یک قطعه کوچک از بافت (بیوپسی) استفاده میشود.
- تشخیص جرم دندانی: یکی دیگر از کاربردهای لیزر در دندانپزشکی، تشخیص جرم زیر لثه دندان است که در درمان بیماریهای پریودنتال (بیماریهای مرتبط با لثه) بسیار موثر است.
- تشخیص تودههای سرطانی: دندانپزشک در مراحل اولیه پاتولوژی دهان و تشخیص سرطان با استفاده از نور لیزر قادر خواهد بود هرگونه ضایعات غیرطبیعی و پیشسرطانی را شناسایی کند.
سخن پایانی
کاربرد لیزر در دندانپزشکی بهعنوان یک راهکار جامع برای ارتقای کیفیت خدمات درمانی دهان و دندان، بسیار مهم و ضروری است. شرکت دنداناطب از شرکتهای پیشرو و باسابقه در عرضه تجهیزات دندانپزشکی است. شما میتوانید با خرید دستگاههای لیزر از دنداناطب، همواره یک قدم از رقبا جلوتر باشید و با اطمینان بیشتری به بیماران خود خدمات ارائه دهید.