فیشور سیلانت (Fissure Sealant) یک ماده محافظتی است که روی شیارهای سطح جونده دندان‌های آسیاب (به‌خصوص در کودکان) قرار می‌گیرد تا از تجمع مواد غذایی و باکتری‌های مضر جلوگیری کند و به این ترتیب مانع پوسیدگی دندان شود. این روش پیشگیرانه، بدون درد و غیرتهاجمی است و نقش مهمی در حفظ سلامت دندان‌ها ایفا می‌کند، به‌ویژه در کودکانی که ممکن است به دلیل شیارهای عمیق دندان، به زودی دچار پوسیدگی شوند.
قدم اول: معاینه دقیق دندان‌ها و بررسی شرایط
قبل از آغاز درمان، دندانپزشک ابتدا سطح دندان‌ها را به دقت معاینه می‌کند تا اطمینان حاصل شود که هیچ پوسیدگی، ترک یا مشکل جدی دیگری وجود ندارد که نیاز به درمان داشته باشد. فیشور سیلانت فقط بر روی دندان سالم و بدون پوسیدگی قابل انجام است، زیرا این ماده تنها یک پوشش محافظ است و نمی‌تواند پوسیدگی را درمان کند.
در این مرحله، با استفاده از ابزارهای مناسب، دندانپزشک شیارها و فرورفتگی‌های دندان را بررسی می‌کند و در صورت لزوم از عکس رادیوگرافی برای تشخیص دقیق‌تر کمک می‌گیرد.
قدم دوم: تمیز کردن سطح دندان
برای اینکه فیشور سیلانت به درستی بچسبد و اثربخشی لازم را داشته باشد، سطح دندان باید کاملاً تمیز شود. دندانپزشک با استفاده از برس مخصوص یا ابزارهای پروفیلاکسی، پلاک‌های میکروبی و مواد غذایی پسمانده در شیارها را به‌طور کامل پاک می‌کند. تمیز بودن سطح سبب می‌شود چسبندگی فیشور سیلانت بهتر شود و احتمال جدا شدن آن کاهش یابد.
این مرحله معمولاً بدون درد است و تنها چند دقیقه زمان می‌برد.
قدم سوم: خشک کردن دقیق دندان
خشک بودن سطح دندان قبل از اعمال فیشور سیلانت اهمیت بسیار زیادی دارد. رطوبت یا بزاق در مراحل بعدی باعث می‌شود که چسبندگی ماده سیلانت کاهش پیدا کند و در نتیجه پوشش محافظ کارآیی لازم را نداشته باشد.
دندانپزشک معمولاً از پنبه‌های استریل، هوا یا مواد خشک‌کننده مخصوص استفاده می‌کند تا دندان را به‌طور کامل خشک کند.
قدم چهارم: آماده‌سازی سطح دندان با اسید اچ (اچینگ)
در این مرحله، برای افزایش قدرت چسبندگی ماده فیشور سیلانت، دندانپزشک از محلول اسید اچ استفاده می‌کند. این محلول به‌صورت موقت مینای دندان را کمی خورده و سطحی زبر می‌کند که به بهتر چسبیدن ماده سیلانت کمک می‌کند.
- مدت زمان گذاشتن اسید اچ معمولاً بین ۱۵ تا ۳۰ ثانیه است.
- بعد از این زمان، اسید با آب تمیز و به‌سرعت شسته می‌شود.
این مرحله نقش بسیار مهمی در موفقیت فیشور سیلانت دارد و باید با دقت بالا انجام شود.
قدم پنجم: خشک کردن دوباره پس از شستشو
پس از شستن اسید اچ، مجدداً سطح دندان باید خشک شود تا هیچ‌گونه رطوبت باقی نمانده باشد. این کار باعث می‌شود فیشور سیلانت بتواند بهترین چسبندگی و عملکرد را داشته باشد و از جدا شدن یا خراب شدن آن جلوگیری شود.
هرگونه رطوبت یا بزاق در این مرحله می‌تواند به کیفیت فیشور سیلانت آسیب برساند.
قدم ششم: اعمال ماده فیشور سیلانت روی دندان
حال نوبت به قرار دادن ماده فیشور سیلانت روی شیارهای دندان می‌رسد. ماده معمولاً به‌صورت مایع یا ژل شفاف یا همرنگ دندان است که به‌آرامی با ابزارهای مخصوص روی سطح شیارها مالیده می‌شود.
- فیشور سیلانت باید کاملاً تمامی شیارها و فرورفتگی‌ها را پوشش دهد.
- میزان استفاده از ماده باید دقیق باشد تا ضخامت اضافی ایجاد نشود.
ماده به‌گونه‌ای فرموله شده که سطح دندان را به‌خوبی می‌پوشاند و مقاومت قابل قبولی در برابر سایش و جویدن دارد.
قدم هفتم: سخت شدن فیشور سیلانت با نور مخصوص (کورتینگ)
بعد از قرار دادن فیشور سیلانت، دندانپزشک از دستگاه نوری (Light Cure) استفاده می‌کند. این دستگاه با تابش نور آبی باعث واکنش پلیمریزاسیون می‌شود که ماده سیلانت در مدت چند ثانیه تا چند دقیقه سخت و مقاوم می‌شود.
این مرحله تضمین می‌کند که پوشش کاملاً ثابت و پایدار بوده و در مقابل فشارهای روزانه مقاوم است.
قدم هشتم: بررسی و کنترل نهایی
در انتها، دندانپزشک با بررسی دقیق فیشور سیلانت از قرارگیری صحیح و کامل آن اطمینان حاصل می‌کند. در صورت وجود مواد اضافی یا ناهمواری روی دندان، ممکن است کمی صیقل داده شود یا ترمیم جزئی صورت گیرد تا تماس دندانی با دندان مقابل به‌خوبی برقرار شود و دندان به شکل طبیعی در دهان قرار داشته باشد.
این مرحله جلوی مشکلات احتمالی مانند دشواری در جویدن یا آسیب به لثه‌ها را می‌گیرد.
قدم نهم: آموزش و توصیه‌های مراقبتی پس از درمان
پس از اتمام فیشور سیلانت، دندانپزشک توصیه‌هایی به والدین و بیمار ارائه می‌دهد تا ماندگاری پوشش و سلامت دندان حفظ شود. مهم‌ترین نکات عبارتند از:
- رعایت مداوم بهداشت دهان و دندان‌ها، شامل مسواک زدن و استفاده از نخ دندان
- پرهیز از جویدن مواد سخت یا چسبنده که ممکن است باعث شکستن پوشش شود
- مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی وضعیت فیشور سیلانت و در صورت نیاز ترمیم آن
- استفاده از خمیردندان فلورایددار برای تقویت مینای دندان
رعایت این نکات تأثیر زیادی در افزایش طول عمر فیشور سیلانت دارد.
اهمیت فیشور سیلانت برای کودکان و خانواده‌ها
کودکان به دلیل ساختار ظریف دندان‌ها و رفتارهای تغذیه‌ای خود، بیشتر در معرض پوسیدگی دندان هستند. با انجام فیشور سیلانت، والدین می‌توانند سلامت دندان‌های فرزندشان را محافظت کنند و از هزینه‌های سنگین درمان پوسیدگی در آینده جلوگیری نمایند.
سایت دنداناطب با ارائه اطلاعات تخصصی و کامل درباره فیشور سیلانت، کمک می‌کند تا خانواده‌ها بهتر با این روش پیشگیرانه آشنا شوند. همچنین دنداناطب، بستر معرفی کلینیک‌های معتبر و مشاوره آنلاین در این زمینه را فراهم کرده است تا بهترین خدمات در دسترس کودکان و والدین قرار گیرد.
جمع‌بندی
فیشور سیلانت یک روش پیشگیرانه مؤثر، سریع و بدون درد است که با پوشش دادن شیارهای دندان، احتمال پوسیدگی را تا حد بسیار زیادی کاهش می‌دهد. اجرای صحیح این روش وابسته به رعایت دقیق مراحل از معاینه تا بررسی نهایی است تا نتیجه درمان رضایت‌بخش و ماندگار باشد.
اگر به دنبال دریافت این خدمات تخصصی در محیطی امن و با تجهیزات به‌روز هستید، سایت دنداناطب با معرفی بهترین کلینیک‌ها و دندانپزشکان مجرب، یک انتخاب مطمئن برای شما و فرزندانتان خواهد بود.
